Urząd Gminy w Boniewie

treść programu

  WÓJT GMINY BONIEWO

PLAN
GOSPODARKI ODPADAMI
DLA
GMINY BONIEWO


PAŹDZIERNIK 2004


SPIS TREŚCI
1WSTĘP 5
1.1PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA 5
1.2CEL I ZAKRES OPRACOWANIA 5
1.3ANALIZA AKTUALNEGO STANU PRAWNEGO ODNOŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI 6
1.4GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA NA LATA 2003 – 2006 Z UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2010 10
1.5WYTYCZNE DLA SPORZĄDZENIA PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI OKREŚLONE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO 12
2OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY BONIEWO 15
2.1POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE 15
2.2UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE 15
2.3SYTUACJA DEMOGRAFICZNA 16
2.4SYTUACJA GOSPODARCZA I FINANSOWA 17
2.5INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 18
2.5.1ZAOPATRZENIE W WODĘ 18
2.5.2ODPROWADZENIE ŚCIEKÓW 18
2.5.3ZAOPATRZENIE W CIEPŁO 18
2.5.4ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ 19
2.5.5KOMUNIKACJA 19
3ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI 19
3.1RODZAJ, ILOŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA ODPADÓW 19
3.1.1ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM 19
Odpady komunalne 19
3.1.1.1Dane: KPGO, obliczenia własne 22
Komunalne osady ściekowe 22
3.1.2ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM 22
0Odpady powstające w sektorze gospodarczym inne niż niebezpieczne 22
Odpady niebezpieczne powstające w sektorze gospodarczym 23
3.2RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA 23
3.2.1ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO 23
0Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych 23
Odzysk i unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych 24
3.2.2ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO 24
3.3ISTNIEJĄCE SYSTEMY ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH 24
3.4RODZAJ I, ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH 25
3.5WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH 26
4PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI 26
4.1OCENA OGÓLNA 26
4.2PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE GMINY 26
4.3PROGNOZOWANE ZMIANY ILOŚCI I SKAŁDU MORFOLOGICZNEGO WYTWARZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH 27
ODPADY KOMUNALNE 27
0KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE 29
4.4SEKTOR GOSPODARCZY 29
5DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI 30
5.1DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW 30
5.1.1DZIAŁANIA UJĘTE W USTAWIE O ODPADACH 30
5.1.2DZIAŁANIA UJĘTE W KPGO 32
5.1.3DZIAŁANIA ZAPISANE W PLANIE WOJEWÓDZKIM 32
5.1.4DZIAŁANIA KSZTAŁTUJĄCE POSTAWY KONSUMENTÓW 33
5.2DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH 33
5.2.1ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH 33
Zbiórka selektywna odpadów komunalnych 34
Zbieranie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 36
Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych 37
Zbiórka i transport odpadów komunalnych budowlanych 38
Zbiórka i transport odpadów komunalnych niebezpiecznych 38
Zbiórka i transport odpadów tekstylnych 39
5.2.2ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH 40
Odpady komunalne ulegające biodegradacji 41
Odpady komunalne opakowaniowe i poużytkowe 41
Odpady komunalne wielkogabarytowe 42
Odpady komunalne budowlane 42
Odpady komunalne niebezpieczne 43
Odpady tekstylne 43
5.2.3STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻĄCE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ 44
6ZAŁOŻONE CELE I PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI 44
6.1ZAŁOŻONE CELE 44
6.2PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY BONIEWO 48
6.2.1.1Przyjęte Założenia 48
6.2.2ZBIÓRKA, TRANSPORT I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH 49
Możliwe dostępne systemy zbiórki odpadów komunalnych 49
6.2.2.1Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy Boniewo 50
Ogólny przyjęty schemat gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych 51
Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 52
Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych 53
Zbiórka odpadów komunalnych budowlanych 53
Zbiórka odpadów opakowaniowych i poużytkowych 54
Zbiórka odpadów komunalnych niebezpiecznych 55
Zbiórka odpadów tekstylnych 56
Transport odpadów komunalnych 56
Unieszkodliwianie i utylizacja odpadów komunalnych 56
6.2.3PLAN DZIAŁAŃ W SPRAWIE KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH 58
6.3PLAN DZIAŁAŃ W SEKTORZE GOSPODARCZYM 59
ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH i PRODUKCYJNYCH 59
WYEKSPLATOWANE POJAZDY I OPONY 59
ODPADY ELEKTRONICZNE 60
BATERIE I AKUMULATORY 60
AZBEST 61
ODPADY ZAWIERAJĄCE ZWIĄZKI FREONU (CFC, HCFC) 62
PCB 62
ODPADY ROPOPOCHODNE 63
7ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015r 65
6.4CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 65
6.5ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015 66
7HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 2004-2015. 68
7.1HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 2004-2015 r. 68
9INSTRUMENTY FINANSOWE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY 69
7.2Zasady finansowania 69
7.3KOSZTY EKSPLOATACYJNE – ZASADY FINANSOWANIA 70
8WNIOSKI Z ODZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO 71
9SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU 72
9.1SYSTEM MONITORINGU 72
7.3.1MONITORING ŚRODOWISKA 73
7.3.2MONITORING GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI 73
Monitoring osiągania celów ekologicznych 74
Monitoring realizacji zadań 74
Monitoring postaw realizatorów 76
Monitoring, kontrola, egzekwowanie - gospodarki odpadami 77
7.3.3MONITORING SPOŁECZNY 79
7.3.4OCENA I PROCEDURY OCENIANIA 80
7.3.5Aktualizacja planu gospodarki odpadami 81
12STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYM 8

WSTĘP PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Zgodnie z polityką ekologiczną państwa oraz na podstawie art. 14 i 15 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) plany gospodarki odpadami muszą być opracowywane na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Plany te stanowią integralną część odpowiednich programów ochrony środowiska.


CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Plan Gospodarki Odpadami gminy Boniewo opracowany jest dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad gospodarowania odpadami, oraz także w celu stworzenia na terenie gminy zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska.


Plan powinien określać:

Aktualny stan gospodarki odpadami obejmujący w szczególności rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania, oraz rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie,

Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,

Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami dotyczące w szczególności zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska oraz przedstawienie projektowanego systemu gospodarowania odpadami,

Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,

System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów


Szczegółowy zakres sporządzania planu został określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66 poz. 620 z dnia 17 kwietnia 2003 r.)


ANALIZA AKTUALNEGO STANU PRAWNEGO ODNOŚNIE GOSPODARKI ODPADAMI

Obowiązujące prawo wprowadza zasady, które powinny być przestrzegane w gospodarce odpadami (spis aktów prawnych znajduje się w ZAŁĄCZNIKU 1).
W ustawie — Prawo ochrony Środowiska (tytuł. I dział. II) wprowadzono następujące zasady ogólne:

Zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości (ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów),

Zasadę zapobiegania (ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu),

Zasadę przezorności (ten, kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze),

Zasadę „zanieczyszczający płaci” (ten, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia oraz ten, kto może spowodować szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu),

Zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie — Prawo ochrony środowiska,

Zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów,

Prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, w tym dotyczących gospodarki odpadami, w przypadkach określonych w ustawie — Prawo ochrony środowiska,

Zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna,

Zasadę, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są zobowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw, przy czym jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników.


W ustawie o odpadach (rozdział 2) sformułowano następujące zasady:

Zasadę przestrzegania właściwej hierarchii postępowania z odpadami (najbardziej preferowanym działaniem jest zapobieganie powstawaniu odpadów, następnie ograniczanie ilości i uciążliwości (szkodliwości) odpadów, odzysk (wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem składowania, a najmniej preferowanym składowanie odpadów),

Zasadę bliskości (odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; jeżeli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwione),

Zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta (producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych przez niego produktów


W prawodawstwie zostały sformułowane szczegółowe zasady postępowania z niektórymi rodzajami odpadów (rozdział 5 ustawy o odpadach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, „ustawa o opłacie produktowej”, ustawa o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową, ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest), tj. z:

PCB,

Olejami odpadowymi, odpadami z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów,

Bateriami i akumulatorami,

Odpadami medycznymi i weterynaryjnymi,

Komunalnymi osadami ściekowymi,

Odpadami opakowaniowymi,

Urządzeniami zawierającymi substancje zubożające warstwę ozonową,

Azbestem,

Lampami wyładowczymi,

Oponami.


Szczegółowe wymagania zostały określone w odniesieniu do budowy i eksploatacji instalacji do termicznego przekształcania odpadów oraz składowania odpadów (rozdział. 6 i 7 ustawy o odpadach — w powiązaniu z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym i ustawą — Prawo budowlane). W ustawie o odpadach zawarto wymóg, aby stworzyć i utrzymać w kraju zintegrowaną i wystarczającą sieć instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska.
Zasady obowiązujące w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami są określone w rozdziale 8 ustawy o odpadach — w szczególności w zakresie zezwoleń. W prawodawstwie określono system wymaganych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami. W zakresie wytwarzania odpadów (art. 17 ustawy o odpadach) wymagane jest posiadanie przez wytwórcę odpadów jednej z następujących decyzji administracyjnych:

Pozwolenia zintegrowanego,

Pozwolenia na wytwarzanie odpadów,

Decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (zwanej dalej „decyzją zatwierdzającą program”) lub złożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (zwanej dalej „informacją”), przy czym pozwolenia (art. 180 ustawy — Prawo ochrony środowiska) są wydawane wyłącznie w związku z eksploatacją instalacji.
Zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów. Posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenia właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, chyba, że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania tymi odpadami, odpowiedzialność za działania objęte tym zezwoleniem przenosi się na następnego posiadacza odpadów.
Podstawowymi decyzjami w zakresie gospodarowania odpadami (poza odpadami komunalnymi) są:

Pozwolenie zintegrowane, jeśli odzysk lub unieszkodliwianie odpadów obywają się w instalacji, na której prowadzenie jest wymagane to pozwolenie,

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów.


W ustawie o odpadach wprowadzono generalną zasadę, że wydawana jest jedna decyzja obejmująca wszystkie rodzaje działalności w zakresie gospodarki odpadami. W przypadku, gdy wytwórca odpadów prowadzi jednocześnie działalność w zakresie gospodarowania odpadami, jest on zwolniony z obowiązku uzyskiwania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeśli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, z tym że we wniosku o wydanie tych decyzji, jak i w samych decyzjach muszą być uwzględnione wymagania stawiane zezwoleniom na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (art. 31). Natomiast posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W tym przypadku jednak zarówno wniosek, jak i zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, musi uwzględniać wymagania stawiane zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 32). Posiadacze odpadów, w przypadkach określonych w ustawie o odpadach, zostali zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów i przekazywania zbiorczych zestawień danych marszałkowi województwa. Wymagania w zakresie sprawozdawczości zawiera również ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych — w odniesieniu do producentów opakowań, importerów i eksporterów opakowań oraz „ustawa o opłacie produktowej” — w odniesieniu do pakujących produkty w opakowania oraz producentów i importerów niektórych wybranych produktów.


Prawodawstwo wprowadza następujące instrumenty finansowo-ekonomiczne:

Opłatę za korzystanie ze środowiska („zwykła” i podwyższona),

Administracyjną karę pieniężną,

Zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska,

Opłatę produktową,

Opłatę depozytową,

Kaucję.


Powyższe zasady i wymagania muszą być uwzględnione przy opracowywaniu PGO.


Krajowy Plan Gospodarki Odpadowej określa przedsięwzięcia priorytetowe o charakterze ponad wojewódzkim, niezbędne do utworzenia i utrzymania w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do unieszkodliwiania odpadów.
Plan powinien obejmować wszystkie rodzaje odpadów powstających na danym terenie oraz przywożonych na dany teren, a w szczególności odpady komunalne, z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory.


GOSPODARKA ODPADAMI W ŚWIETLE POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA NA LATA 2003 – 2006 Z UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2007-2010

Gospodarka odpadowa traktowana jest jako odrębna dziedzina ochrony środowiska. Działania w ochronie środowiska przed zagrożeniami powodowanymi przez odpady rozpoczynają się od zapobiegania powstawaniu odpadów, redukcji ich ilości oraz zamiany odpadów bardziej szkodliwych na mniej groźne. Zagospodarowanie odpadów stanowi znaczącą gałąź przemysłu, obejmującą szereg technologii odzysku i unieszkodliwiania.
Pierwszą zasadą gospodarki odpadowej pozostaje wciąż zapobieganie ich powstawaniu. Wyraża się to dążeniem do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. Odpady powstające jako produkty uboczne są cechą procesu technologicznego, ale właściwością najlepszych technologii jest mała ilość produktów ubocznych.
Podobnie jak w odniesieniu do innych dziedzin ochrony środowiska, w gospodarce odpadowej bardzo istotne jest zachowanie, w skali międzynarodowej, warunku podobnych kosztów zagospodarowania odpadów, co ma eliminować wykorzystywanie obciążania środowiska w celach konkurencji przemysłowej. W wielu ważnych rodzajach przemysłu udział kosztów zagospodarowania odpadów w kosztach produkcji jest poważny i różnice w tym zakresie mogą przesądzać o konkurencyjności cenowej wyrobu. Stąd potrzeba akceptacji sposobów zagospodarowania odpadów przyjmowanych w skali międzynarodowej, oparta na umowach i konwencjach międzynarodowych, powszechnie obecnie stosowana w odniesieniu do odpadów zawierających substancje zagrażające człowiekowi lub środowisku w szczególny sposób.
W skali kraju obserwuje się stały wzrost ilości odpadów komunalnych. Powstają one w ilości bliskiej 300 kg na mieszkańca w ciągu roku, co stanowi około połowy ilości przypadającej na 1 mieszkańca w najbogatszych krajach Unii Europejskiej. Różnica ta wskazuje na wielkość zagrożenia i potrzeby rozwoju gospodarowania tymi odpadami, przede wszystkim jednak na konieczność podejmowania działań zapobiegawczych, redukujących ilość odpadów w gospodarstwach domowych. Pierwsze kroki w tym kierunku stanowią ustawy wprowadzające obowiązek odzysku (w tym recykling) odpadów opakowaniowych, a także pobieranie opłat produktowych, w przypadku niespełnienia przez podmioty gospodarcze ustalonych wymagań w zakresie poziomów recyklingu niektórych odpadów.


Za priorytetowe cele w zakresie gospodarowania odpadami w latach 2003 - 2010 uznaje się:

Pełne wprowadzenie w życie regulacji prawnych zawartych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy, zgodnie z przyjętym harmonogramem,

Ratyfikację konwencji międzynarodowych dotyczących gospodarki odpadowej oraz dostosowanie do wymagań tych konwencji prawodawstwa krajowego,

Zwiększenie poziomu odzysku (w tym recykling) odpadów przemysłowych poprzez odpowiednią politykę podatkową i system opłat za korzystanie ze środowiska,

Stworzenie podstaw dla nowoczesnego gospodarowania odpadami komunalnymi, zapewniającej wzrost odzysku zmniejszającego ich masę unieszkodliwianą przez składowanie, co najmniej o 30% do 2006 roku i o 75% do roku 2010 (w stosunku do roku 2000),

Zbudowanie – (w perspektywie 2010 r.) - krajowego systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.


Najpilniejsze zadania o charakterze priorytetowym, które w ramach realizacji wyżej wymienionych celów należy wykonać w latach 2003-2006, wyliczone są poniżej.

Zakończenie wdrażania przepisów prawa w zakresie gospodarki odpadami, zmienionego w latach 2001 - 2002 w ramach harmonizacji z prawem Unii Europejskiej, poprzez uruchomienie systemów ewidencji i kontroli odpadów oraz opracowanie i podjęcie realizacji krajowego i wojewódzkich planów gospodarki odpadami (2003r., opracowanie krajowego planu gospodarki odpadami – 2002 r.);

Opracowanie i rozpoczęcie realizacji programów unieszkodliwienia odpadów szczególnie niebezpiecznych, objętych przepisami Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (2004r.);

Opracowanie i realizację krajowego i regionalnych planów zintegrowanego gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, obejmującego sieć magazynów, w tym szczególnie magazynów odpadów powypadkowych, oraz sieć instalacji do ich unieszkodliwiania (2006r.);

Utworzenie, lub powołanie w ramach już istniejących instytucji, ośrodka informacji BAT/BREF o procesach technologicznych w zakresie przekształcania i unieszkodliwiania odpadów (2004r.);

Utworzenie systemu zakładów demontażu i przerobu pojazdów wycofanych z eksploatacji, zapewniających zgodny z wymaganiami dyrektywy Unii Europejskiej 2000/53/WE poziom recyklingu odpadów oraz ponownego użycia wybranych części samochodowych.

WYTYCZNE DLA SPORZĄDZENIA PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI OKREŚLONE W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła", odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych w inny sposób.
Warunkiem realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało - i energochłonności produkcji (stosowanie czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, stosowanie pełnego „cyklu życia" produktu (produkcji, transportu, opakowania, użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania).


W świetle powyższego celem gminnego planu gospodarki odpadami jest określenie zakresu zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami na obszarze gminy, w sposób zapewniający ochronę wszystkich elementów środowiska, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury.

Podstawowym celem w zakresie gospodarowania odpadami powstającymi w sektorze komunalnym jest objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów oraz wyeliminowaniem niekontrolowanego wprowadzania odpadów do środowiska. Niezbędne jest także propagowanie selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, Konieczny jest również rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych oraz zintensyfikowanie działań zmierzających do likwidacji, rekultywacji bądź modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów a także budowa międzygminnych (regionalnych) składowisk odpadów.


Głównym celem w zakresie gospodarowania odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym jest zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych, wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania, identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji „starych” składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych i rekultywacji terenów zdegradowanych, zorganizowanie systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik oraz ograniczanie ilości odpadów deponowanych na składowiskach.


Podstawowym celem w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi jest całkowite wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB, zapewnienia odzysku i recyklingu olejów odpadowych do 2007 r., zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi usunięcia wyrobów zawierających azbest i zdeponowania ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie, likwidacji do 2010 r. mogielników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin, zapewnienia odzysku i recyklingu zużytych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, zapewnienie odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, minimalizacji ilości powstawania specyficznych odpadów medycznych wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, a także eliminację nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi.


OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY BONIEWO

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Gmina Boniewo jest typową gminą rolniczą. Położona jest w południowo – wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego w powiecie ziemskim włocławskim. Jest jedną z mniejszych gmin regionu a zarazem powiatu a jej powierzchnia wynosi 77,72 km2. Administracyjnie obszar podzielony jest na 19 sołectw i 29 miejscowości. Siedziba władz samorządowych znajduje się w centralnej części gminy
Mapa 1. Położenie gminy Boniewo


UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE

Rzeźba terenu na terenie gminy jest dość zróżnicowana. Ukształtowana została podczas zlodowacenia północnopolskiego. Do form pochodzenia lodowcowego należy tu wysoczyzna morenowa płaska, wysoczyzna falista, morena czołowa.
Na obszarze gminy przeważają gleby średniej jakości produkcyjnej wytworzone z piasków gliniastych i słabogliniastych. Teren gminy jest zalesiony w niewielkim stopniu – lasy zajmują zaledwie 5% powierzchni. Większość terenu pokrywają użytki rolne.
Tabela 1. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Boniewo
Rodzaj użytkowania
Powierzchnia [km2]
Udział [%]
Użytki rolne
65,54
84,3
Lasy i zadrzewienia
3,85
5,0
Wody
1,07
1,4
Tereny osiedlowe
3,30
4,2
Nieużytki
3,69
4,7


Pod względem hydrograficznym gmina położona jest prawie w całości na obszarze dorzecza Wisły. Zasoby wód powierzchniowych są ubogie. W północno zachodniej części gminy znajdują się trzy obszary źródliskowe: cieku Kocięca oraz dwóch cieków bez imiennych. Na pewnym odcinku, w części północno-wschodniej przepływa rzeka Chodeczka. Na terenie gminy, w północno-zachodniej części zgaduje się jedno jezioro: Grójeckie, o powierzchni 25,3 ha. Od strony wschodniej gmina przylega do jeziora Łukowskiego, jednak administracyjnie jest ono całkowicie położone na terenie gminy Choceń. Na opisywanym obszarze, występuje wiele oczek wodnych o różnej wielkości.
Na terenie gminy wody podziemne są wodami odizolowanymi od warstwy powierzchniowej utworami nieprzepuszczalnymi o znacznej miąższości. Występują one w piaszczystych osadach z okresu trzeciorzędu i czwartorzędu.
Średnia temperatura powietrza dla stycznia wynosi – 2,4C, średnia temperatura lipca to: +18,5C. Zima na tym obszarze trwa 85 dni a liczba dni w roku z pokrywą śnieżną wynosi 70. Czas trwania lata 94 dni. Okres wegetacyjny jest stosunkowo długi i trwa 210 – 220 dni. Wiatry wiejące na tym obszarze mają głównie kierunek zachodni i południowo-zachodni.
Gmina Boniewo znajduje się w rejonie, który wyróżnia się na tle województwa i kraju jednymi z najniższych wartości opadów atmosferycznych. (około 500 mm w ciągu roku).
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA Liczba mieszkańców gminy Boniewo sukcesywnie maleje. Badania GUS z 1996 wykazywały, iż liczba mieszkańców w gminie wynosiła 3 836 osób. W latach 2000, 2001 i 2002 było to odpowiednio 3 862, 3 822, 3 802 osób. Wartości te są mniejsze o około 10 % w porównaniu z rokiem 1985. Obecnie liczba mieszkańców wynosi: 3 747 osób. Przyczyną tego zjawiska jest migracja ludności wiejskiej do miast oraz ujemny przyrost naturalny. Największe sołectwa to: Boniewo, Jerzmanowo, Odmianowo i Osiecz Mały.

SYTUACJA GOSPODARCZA I FINANSOWA Główną dziedziną działalności gminy Boniewo jest rolnictwo gospodarujące na 85% powierzchni gminy. Dla 78 % mieszkańców podstawowym źródłem utrzymania się jest gospodarka rolna.
Tabela 2. Sytuacja finansowa Gminy Boniewo
Budżet Gminy Boniewo
2000
2001
2002
2003
Dochody ogółem [zł]
W tym:
4 366 511
4 291 764
4 718 579
4 785 000
- dochody własne
1 783 268
1 231 052
1 295 845
-
- subwencje
1 955 659
2 218 336
2 475 996
-
- dotacje na cele zlecone, powierzone
i dofinansowanie zadań własnych
627 4848
467 454
597 565
-
Wydatki ogółem [zł]
4 353 764
4 324 479
4 858 057
5 345 000
- w tym wydatki na inwestycje
1 270 983
1 144 633
1 433 754
1 427 000
- w tym wydatki na ochronę środowiska


18 000
85 000
1 001 000
Dane: Strategia rozwoju gospodarczego Gminy Boniewo, 2002


W roku 2002, w porównaniu do lat 2000-2001 znacznie wzrosły dochody oraz wydatki gminy. Spowodowane to było dużymi subwencjami. Natomiast dochody własne w tym okresie znacznie zmalały. Duży wzrost nakładów na ochronę środowiska w 2003 r. był spowodowany wydatkami związanymi z budową gminnej oczyszczalni ścieków.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ZAOPATRZENIE W WODĘ Wody dla celów zaopatrzenia gminy ujmowane są w miejscowości Osiecz Mały, gdzie znajduje się stacja uzdatniania. Wody te zawierają znaczne ilości żelaza. Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych w gminie Boniewo wynoszą 1296 m3/d. W chwili obecnej z sieci wodociągów zbiorczych korzysta 100% mieszkańców. Długość sieci rozdzielczej wynosi 116 km a sieci przyłączeniowej 44,9 km, co daje razem 160,9 km czynnej sieci wodociągowej. Stan techniczny sieci jest dobry.
ODPROWADZENIE ŚCIEKÓW System kanalizacji sanitarnej w gminie Boniewo nie jest rozbudowany i korzysta z niego tylko 14,7% mieszkańców. Długość całości sieci kanalizacyjnej wynosi 4345 m. Do sieci kanalizacji zbiorczej podłączone są 54 posesje, na których mieszka 551 osób.
Na obszarach gminy nieobjętych systemem kanalizacyjnym ścieki sanitarne gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych tzw. „szambach”. Ścieki z gospodarstw indywidualnych wywożone są także na pola oraz użytki zielone.
W lipcu 2004 do użytku zostanie oddana oczyszczalnia ścieków o średniej dobowej przepustowości 135 m3. Ścieki po uprzednim oczyszczeniu w mechaniczno-biologicznej oczyszczalni typu będą odprowadzane do rowu melioracyjnego.
ZAOPATRZENIE W CIEPŁO Gospodarka cieplna oparta jest na indywidualnych źródłach ciepła. W gminnie działa 8 kotłowni, umiejscowionych przy urzędach i szkołach. Zasilane są one olejem opałowym. Mieszkańcy jako paliwa używają najczęściej węgla, koksu oraz drewna. Indywidualne źródła ciepła i kotłownie zakładowe spalają rocznie około 4000 ton węgla i koksu.
Zgodnie ze „Studium Programowym Możliwości Rozwoju Gazyfikacji (byłego) Województwa Włocławskiego” istnieje możliwość zgazyfikowania gminy gazem przewodowym od gazociągu wysokoprężnego systemu krajowego DN 500 Włocławek – Odolanów.
ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ Teren gminy Boniewo zaopatrywany jest w energię elektryczną z GPZ Lubraniec poprzez napowietrzne linie średniego napięcia 15 kV. Zarządcą sieci jest Zakład Energetyczny Toruń S.A. Rejon Energetyczny Pradziejów. Wszyscy mieszkańcy są podłączeni do sieci.
KOMUNIKACJA Na terenie gminy nie przebiegają żadne szlaki komunikacyjne o znaczeniu krajowym.. Na obszarze gminy jest 83 km dróg gminnych, spośród których 17 km ma powierzchnię utwardzoną. Znajduje się tu także zabytkowa kolej wąskotorowa, ale jej znaczenie jest w chwili obecnej znikome
Obecnie na terenie gminy trawa modernizacja sieci dróg.

ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI RODZAJ, ILOŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA ODPADÓW

Dla potrzeb konstrukcji planu zgodnie z konstrukcją krajowego planu gospodarki odpadami dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy:


Odpady powstające w sektorze komunalnym,

Odpady komunalne wydzielone jako podgrupa

Komunalne osady ściekowe wydzielone jako podgrupa


Odpady powstające w sektorze gospodarczym,

Odpady inne niż niebezpieczne wydzielone jako podgrupa

Odpady o charakterze niebezpiecznym wydzielone jako podgrupa

ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE KOMUNALNYM
Odpady komunalne Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr.62, poz. 628 z póź. zm.) - odpady komunalne są definiowane jako: „odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”.


Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są:

Gospodarstwa domowe,

Obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne i targowiska.
Są to następujące strumienie odpadów:

Odpady organiczne ulęgające biodegradacji (domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz odpady zielone z ogrodów i parków, targowisk, z pielęgnacji zieleńców miejskich, cmentarzy,

Papier i karton

Tworzywa sztuczne

Tekstylia,

Szkło (w tym opakowania ze szkła),

Metale w tym (opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium),

Odpady mineralne (gleba, ziemia, kamienie itp.)

Drobna frakcja popiołowa – odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych

Odpady wielkogabarytowe,

Odpady budowlane

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie domowych odpadów komunalnych.


Ilości poszczególnych składników w odpadach komunalnych zależy od: regionu kraju, charakteru miejscowości, rodzaju budynków mieszkalnych, ich wyposażenia w instalacje ogrzewania i gazu, typu zabudowy oraz stopnia zamożności mieszkańców.


W chwili obecnej nie jest prowadzona ewidencja ilościowa i jakościowa odpadów na terenie gminy.


Bilans odpadów został opracowany na podstawie wskaźników nagromadzenia odpadów na mieszkańca oraz składu % odpadów na terenach wiejskich, przyjętych w planach gospodarki odpadami wyższego rzędu.


Tabela 3. Szacunkowy skład morfologiczny odpadów na terenie gminy Boniewo
Lp.
Strumień odpadów komunalnych
Udział [%]
Tereny wiejskie
1
Odpady ulegające biodegradacji
11,7
2
Papier i tektura
11,8
3
Opakowania wielomateriałowe
0,8
4
Tworzywa sztuczne
12,5
5
Tekstylia
2,0
6
Szkło
8,9
7
Metale
2,9
8
Odpady mineralne
5,9
9
Drobna frakcja popiołowa
18,0
10
Odpady wielkogabarytowe
6,7
11
Odpady budowlane
17,9
12
Odpady niebezpieczne
0,9


RAZEM
100
Dane na podstawie „Podziału na strumienie jakościowe odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego dla roku 2001



Według danych nadrzędnych, na terenie gminy Boniewo w 2002 r. wytworzono 376 Mg odpadów komunalnych (Dane: Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Włocławskiego na lata 2004-2011).


Tabela 4. Szacowany bilans strumienia odpadów komunalnych w gminie Boniewo
Lp.
Strumień odpadów komunalnych
Bilans strumieni odpadów komunalnych
%
Mg/rok
1
Odpady ulegające biodegradacji
11,7%
43,99
2
Papier i tektura
11,8%
44,37
3
Opakowania wielomateriałowe
0,8%
3,01
4
Tworzywa sztuczne
12,5%
47,00
5
Tekstylia
2,0%
7,52
6
Szkło
8,9%
33,46
7
Metale
2,9%
10,90
8
Odpady mineralne
5,9%
22,18
9
Drobna frakcja popiołowa
18,0%
67,68
10
Odpady wielkogabarytowe
6,7%
25,19
11
Odpady budowlane
17,9%
67,30
12
Odpady niebezpieczne
0,9%
3,38
 
RAZEM
100%
376
Dane: KPGO, obliczenia własne


Komunalne osady ściekowe

Komunalne osady ściekowe zgodnie z Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach są to osady z komór fermentacyjnych pochodzące z oczyszczalni ścieków oraz innych instalacji służących oczyszczaniu ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych.
Wyróżnia się tu następujące typy odpadów:

Odpady ze skratek i piaskowników

Odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów w tym ustabilizowane komunalne osady ściekowe


W lipcu 2004 roku zostanie oddana do użytku gminna oczyszczalnia ścieków. Brak jest obecnie informacji na temat ilości powstających osadów ściekowych oraz składzie chemicznym i stopniu zanieczyszczenia sanitarnego.


ODPADY POWSTAJĄCE W SEKTORZE GOSPODARCZYM
Odpady powstające w sektorze gospodarczym inne niż niebezpieczne Z danych zebranych w urzędzie gminy Boniewo wynika, iż na terenie gminy brak jest jednostek gospodarczych zobligowanych to posiadania decyzji w zakresie wytwarzania odpadów innych niż niebezpieczne. Podmioty organizują wywóz odpadów we własnym zakresie, a ilość opadów nie jest ewidencjonowana.


Odpady niebezpieczne powstające w sektorze gospodarczym Na terenie gminy istnieją trzy podmioty gospodarcze, w wyniku, których działalności powstaje grupa odpadów zaliczanych do odpadów niebezpiecznych. Podmioty te posiadają zezwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych.


Tabela 5. Strumień odpadów niebezpiecznych powstający na terenie Gminy Boniewo
Lp.
Podmiot wytwarzający
Rodzaj odpadu
Ilość [Mg/rok]
1.
Stacja paliw

Odpady z odwadniania olejów w separatorach

Odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych i cystern transportowych po ropie naftowej lub jej produktach

Odpadowe oleje smarowe (silnikowe i przekładniowe)
0,35

0,5

0,2
2.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Odpady z działalności służb medycznych, których zbieranie i składowanie podlega specjalnym przepisom ze względu na zapobieganie infekcji, takie jak igły, strzykawki, wzierniki i inne.
0,12
3.
Telekomunikacja Polska S.A

Odpadowe oleje hydrauliczne i płyny hamulcowe

Odpadowe oleje smarowe

Baterie i akumulatory ołowiowe

Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe

Elektrolit z baterii i akumulatorów

Lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć.
0,1


0,1
0,1
0,1


0,1
0,1

RAZEM
1,32

RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych Unieszkodliwianie odpadów komunalnych odbywa się poprzez składowanie ich na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne na terenie gminy Choceń w miejscowości Niemojewo. ( W 2001 r. przychód odpadów wyniósł 1518 Mg a w 2002 r. 1665 Mg. Składowisko wypełnione jest w 40%). Na terenie gminy działa podmiot odpowiedzialny za zbieranie i transport odpadów stałych na teren składowiska. Pojemniki na odpady posiadają wszyscy mieszkańcy, jednak pomimo zorganizowanego systemu odbioru odpadów obejmującego całą gminę część gospodarstw „zagospodarowuje” je we własnym zakresie.


Teren gminy nie jest objęty pełną segregacją odpadów. Zbiórka selektywna prowadzona jest tylko w samym W związku z tym stopień odzysku odpadów z terenu gminy jest niewielki. W 2001 odzysk surowców wtórnych z czterech miejscowości położonych na terenie gmin Boniewo i Choceń wyniósł 11,4 Mg w tym:

Makulatury – 1,6 Mg,

Złomu – 6 Mg,

Szkła – 2,5 Mg

Tworzyw sztucznych – 1,3 Mg


Odzysk i unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych W lipcu 2004 do użytku zostanie oddana gminna oczyszczalnia ścieków. Powstający osad będzie odwodniany a następnie składowany na poletku odciekowym przez okres 3 miesięcy a potem kierowany na gospodarcze wykorzystanie. Brak jest informacji o ilości powstających osadów oraz podmiotach potencjalnie je wykorzystujących.
ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO

Odpady z sektora gospodarczego inne niż niebezpieczne są deponowane na składowiskach, lub przeznaczane do gospodarczego wykorzystania. Brak szczegółowych danych uniemożliwił przeprowadzenie pełnej analizy jakościowo – ilościowej odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne.
Odpady z sektora gospodarczego niebezpieczne powinny być odbierane i transportowane bezpośrednio od posiadacza odpadów do unieszkodliwiania w specjalistycznych firmach działających na podstawie zezwoleń wojewodów i starostów.
ISTNIEJĄCE SYSTEMY ZBIERANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH

Na terenie Gminy Boniewo obowiązuje Uchwała Rady Gminy z dnia 18 marca 1998 r. w sprawie ustalenia utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Ustala ona szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Boniewo. Ustala również zasady rozliczania świadczonych usług usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.


RODZAJ I, ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH Gmina korzysta ze składowiska wybudowanego w 1997 r. na terenie gm. Choceń w miejscowości Niemojewo. (W budowie w 20% uczestniczyła Gmina Boniewo).
Parametry składowiska:

Powierzchnię - 2 ha

Pojemność - 25 000 m3

Wypełnienie - 40% (9 900 Mg).

Niektóre elementy składowiska:

Niecka na deponowane odpady z wbudowanym stanowiskiem rozładowczym

Staw stabilizacyjny dla odcieków

Drenaż podwysypiskowy

Brodzik dezynfekcyjny

Ogrodzenie dookoła całego terenu

Boksy na segregowane odpady

Odpady są deponowane w cienkie warstwy, dezynfekowane oraz przykrywane materiałem izolującym.

W większości odpady przyjmowane na składowisko nie podlegają wcześniejszej segregacji z wyjątkiem tych, pochodzących z miejscowości Boniewo.

Segregowane odpady gromadzone są w specjalnie do tego celu przeznaczonych boksach. Z odzyskanych odpadów sprzedawany jest złom, na pozostałe nie ma obecnie odbiorców. (2002).

Dokładne określenie ilości przywożonych odpadów jest niemożliwe ze względu na brak wagi na składowisku.

Przewidywany termin zakończenia działalności: 2015 r.
WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Na terenie gminy działa jeden podmiot odpowiedzialny za zbieranie i transport odpadów stałych na teren składowiska. Jest to Pan Zdzisław Klockowski zam. we wsi Grójczyk. Wywóz odpadów dokonywany jest na podstawie umowy zawieranej między nim a właścicielem danej posesji. (Decyzja Wójta gm. Boniewo Nr OS.7647-1/03 z dnia 02.01.2003 r. ważna do 31.12.2012 r.). Transport i zbiórka odpadów jest dokonywana za pomocą dwóch specjalistycznych samochodów marki „LIAZ” oraz „STAR” o Pojemniki na odpady posiadają wszyscy mieszkańcy (dofinansowanie gminy 50%) jednak część gospodarstw „zagospodarowuje” odpady we własnym zakresie, choć na terenie, „dzikie wysypiska” występują sporadycznie.


PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI OCENA OGÓLNA Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Z uwagi na brak wiarygodnych informacji dotyczących wytwarzanych i zbieranych odpadów w chwili obecnej w rozbiciu na poszczególne regiony kraju, przyjęto wskaźniki ogólnokrajowe. Dane dotyczące odpadów komunalnych są obarczone pewnym marginesem błędu, z uwagi na złożoność i pewną nieprzewidywalność czynników wpływających na dalszy rozwój społeczeństwa a tym samym sektora odpadów komunalnych
Gminny Plan Gospodarki Odpadami (GPGO) dokonuje pewnych ocen dotyczących zmian struktury odpadów w wydzielonych grupach. Jest to jednak prognoza niepewna – zakładająca, iż większość wydzielonych grup wykazuje liniowy wzrost wraz z upływem lat.
W związku z tym w czasie pierwszych lat realizacji GPGO należy przeprowadzić badania ilości odpadów wytwarzanych i zgodnie z wynikami zweryfikować prognozę.


PROGNOZA ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH NA TERENIE GMINY Liczba mieszkańców Gminy Boniewo powoli, ale systematycznie maleje. Przyczyną tego zjawiska jest migracja ludności wiejskiej do miast oraz ujemny przyrost naturalny.

Tabela 6. Prognozowane zmiany ludności na terenie gminy Boniewo
Lp.
Gmina
Rok
2001
2007
2011
1.
Boniewo
3 757
3 697
3 657
Dane: Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Włocławskiego 2004-2011 r. Powyższą prognozę oparto o dane liczby ludności na koniec 2001 r. podane przez GUS


PROGNOZOWANE ZMIANY ILOŚCI I SKAŁDU MORFOLOGICZNEGO WYTWARZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH

W ostatnich latach ilości odpadów komunalnych stale wzrasta, a ich skład uzależniony jest od rozwoju gospodarczego i wzrostu poziomu życia mieszkańców. W najbliższych latach zmiany te będą postępować coraz szybciej i będą wzmacniane poprzez wzrost postaw konsumpcyjnych, które są wysoce „odpadogenne”.


ODPADY KOMUNALNE Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami.


Przyjęto w nim na najbliższe 12 lat „optymistyczny” wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował skład odpadów. Procentową zmianę emisji poszczególnych strumieni odpadów na lata 2001-2015 r. przyjęto zgodnie z danymi zawartymi w KPGO.


Przewidywanie zmian składu opierało się m.in. na następujących przesłankach:

Rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich,

Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także na wzrost ilości papieru w odpadach,

Powoli następować będzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego żywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocześnie „przemieszczanie się” odpadów spożywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii sprzyjać też będzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli praca z przerwą na lunch,

Zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych przy równoczesnym zwiększeniu ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych – jak papier czy drewno,

Po początkowym okresie stagnacji nastąpi rozwój budownictwa, w szczególności prac remontowo-budowlanych, co zaowocuje wzrostem ilości odpadów poremontowych (w tym gruzu)

Postępować będzie zmiana indywidualnych systemów ogrzewania z węglowego na gazowe, olejowe lub źródła odnawialne.


Przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też niewielkie – w skali rocznej – zmiany „emisji” poszczególnych składników, zmiany nie większe niż 3%.


Dla potrzeb niniejszego planu gospodarki odpadami przyjęto prognozowany w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami wzrost emisji odpadów:
– o 16% w 2006 r.,
– o 31% w 2010 r.
w stosunku do wytwarzanych odpadów w 2001 r.


Tabela 7. Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów komunalnych [Mg/rok] w latach 2007 i 2001
Gmina
2002 r.
2007 r.
2011 r.
Ludność
Odpady
Ludność
Odpady
Ludność
Odpady
Boniewo
3 757
778
3 697
902
3 657
1019
Powiat Włocławski
86 723
17 945
86 231
20 816
85 903
23 508
Udział:
4,33%
4,34%
4,29%
4,33%
4,26%
4,33%
Dane: Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Włocławskiego 2004-2011 r.


Tabela 8. Prognozowany podział na strumienie jakościowe odpadów na terenie gminy Boniewo

Lp.


Strumień odpadów komunalnych
Średnia zawartość frakcji w odpadach [%]
2007 r.
2011 r.
1
Odpady ulegające biodegradacji
19,3
18,1
2
Papie i tektura
16,3
17,9
3
Opakowania wielomateriałowe
1,1
1,3
4
Tworzywa sztuczne
14,2
13,5
5
Tekstylia
2,5
2,5
6
Szkło
7,8
8,5
7
Metale
3,8
3,5
8
Odpady mineralne
3,4
3,4
9
Drobna frakcja popiołowa
9,8
7,4
10
Odpady wielkogabarytowe
6,4
5,9
11
Odpady budowlane
14,7
17,4
12
Odpady niebezpieczne
0,7
0,6


RAZEM
100,0
100,0
Dane: Plan Gospodarowania Odpadami Województwa Kujawsko -Pomorskiego

KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE Ilość komunalnych osadów ściekowych wytwarzanych na terenie gminy zależna będzie w kolejnych latach od stopnia realizacji programu gospodarki ściekowej. Ze względu na oddanie do użytku nowej oczyszczalni ścieków, produkcja osadów ściekowych będzie stopniowo wzrastać skąd wynika konieczność intensyfikacji prac w kierunku tworzenia infrastruktury przetwarzania osadów ściekowych i tworzenia popytu na osady przetworzone.


SEKTOR GOSPODARCZY Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych w sektorze gospodarczym odpadów w perspektywie czasowej do roku 2015 zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Z doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PKB przypada 2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów (KPGO, 2002). Przyjmując wariant „optymistyczny” rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję przewiduje się wyjście z recesji i rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszyć będzie rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.
Wraz z poprawą warunków życia wzrastać będzie średnia wieku ludności, co spowoduje większe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów z jednostek służby zdrowia.
Upowszechniane będą, wzorem ocen oddziaływania na środowisko, oceny cyklu życiowego produktu. Dotyczyć to będzie przede wszystkim grup produktów o wysokiej materiałochłonności i odpadowości oraz produktów zawierających substancje niebezpieczne dla środowiska
Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych technologii mało – i bezodpadowych, metod „czystej produkcji” oraz budowę własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów przez wytwórców.
Jednocześnie dzięki wzmożonym kontrolom wzrośnie faktyczna ilość odpadów wytwarzanych przez przedsiębiorstwa, które jak dotąd nie wystąpiły o odpowiednie zezwolenia. Dotyczyć to będzie głównie niewielkich zakładów oraz jednostek weterynaryjnych. Ocenia się, że udział tzw. „szarej strefy odpadowej”, składającej się głównie z małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych wynosi 5 – 8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce.
Restrukturyzacja rolnictwa poprzez przemiany własnościowe i przekształcanie struktury agrarnej (prywatyzacja gruntów po PGR-ach, stały wzrost powierzchni gospodarstw rolnych) spowoduje zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie, wzrost produkcji na najlepszych gruntach oraz stopniową eliminację upraw na gruntach małoproduktywnych i przekazywanie ich pod zalesianie. Intensyfikacja rolnictwa spowoduje wzrost ilości opakowań po pestycydach. Zmniejszać się będzie jednak toksyczność stosowanych preparatów.




DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU ODPADÓW DZIAŁANIA UJĘTE W USTAWIE O ODPADACH Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów zapisane są w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.
( ...)
Art. 5.
Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby:

Zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania,

Zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów,

Zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi
Art. 6.
Wytwórca odpadów jest obowiązany do stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia lub
Art. 7.

Posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z odpadami w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami, wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

Posiadacz odpadów jest obowiązany w pierwszej kolejności do poddania ich odzyskowi, a jeżeli z przyczyn technologicznych jest on niemożliwy lub nie jest uzasadniony z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych, to odpady te należy unieszkodliwiać w sposób zgodny z wymaganiami ochrony środowiska oraz planami gospodarki odpadami.

Odpady, których nie udało się poddać odzyskowi, powinny być tak unieszkodliwiane, aby składowane były wyłącznie te odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było niemożliwe z przyczyn technologicznych lub nieuzasadnione z przyczyn ekologicznych lub ekonomicznych.

Ministrowie właściwi do spraw gospodarki, zdrowia, rolnictwa, administracji publicznej, w zakresie swoich kompetencji, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska mogą określić, w drodze rozporządzeń, szczegółowy sposób postępowania z niektórymi rodzajami odpadów, kierując się potrzebą stworzenia schematów postępowania z tymi odpadami przez ich posiadaczy.
( ... )
Art. 9.

Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania.

Odpady, które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być, uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione.
Art. 10.
Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny.
( ... )
DZIAŁANIA UJĘTE W KPGO Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości produkowanych odpadów. Działania obejmują między innymi:

Edukację społeczną prowadzoną w celu zachęcania społeczeństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów,

Kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

Zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcania wytwórców do ograniczania ilości odpadów.
DZIAŁANIA ZAPISANE W PLANIE WOJEWÓDZKIM Głównymi działaniami, mającymi za zadanie przyczynić się do ograniczenia wytwarzania odpadów, zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego są:

Objęcie wszystkich mieszkańców regionu zorganizowaną zbiórką odpadów;

Zwiększanie świadomości ekologicznej obywateli,

Propagowanie selektywnej zbiórki odpadów

Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów,


DZIAŁANIA KSZTAŁTUJĄCE POSTAWY KONSUMENTÓW Świadomość ekologiczna oraz akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami jest kluczowym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
Koniecznym jest przeprowadzenie akcji o charakterze informacyjno-edukacyjnym, której działania poza przekazywaniem treści edukacyjnych (np. jak zmniejszyć ilość odpadów), informowałyby np.: o ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach zbiórki selektywnej odpadów, terminów odbioru, oznakowaniach umieszczanych na opakowaniach.
W ramach prowadzonej edukacji należy zachęcać konsumentów na przykład do:

Kupowania towarów w opakowaniach wielokrotnego użytku oraz w opakowaniach ulegających biodegradacji,

Rezygnacji z przedmiotów jednokrotnego użytki,

Wykorzystywania mniej toksycznych produktów (np. farb i lakierów) itp.


Akcje podnoszenia świadomości społecznej powinny odbywać się z wykorzystaniem wszelkich dostępnych metod i środków.

DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI W ZAKRESIE ZBIÓRKI, TRANSPORTU ORAZ ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH ZBIÓRKA I TRANSPORT ODPADÓW KOMUNALNYCH Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwszy etap systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Sposób, w jaki się to obywa ma zasadniczy wpływ na wybór możliwości związanych z ich późniejszym odzyskiem. Usuwanie odpadów z mieszkań oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomości wpływają bezpośrednio na czystość i stan sanitarny w osiedlach, a tym samym na poziom życia mieszkańców. Gromadzenie odpadów powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy.
Dla warunków klimatycznych Polski za optymalną częstotliwość wywozu przyjmuje się:

dla centrów usługowo-handlowych - codziennie,

dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w tygodniu,

dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu,

dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 raz w miesiącu.


Odpady gromadzi się w różnego rodzaju i wielkości zbiornikach przenośnych, przetaczanych lub przesypowych oraz w workach foliowych. Korzystanie ze zbiorników stałych ze względów sanitarnych oraz technicznych jest niedopuszczalne.
W krajowym planie gospodarki odpadami stwierdza się, że wszyscy mieszkańcy Polski powinni być objęci usługami odbioru odpadów (100% pokrycie do końca 2006r.).

Zbiórka selektywna odpadów komunalnych

Zbiórka selektywna odpadów powinna się odbywać jednym z niżej podanych systemów:

Zbiórka selektywna "u źródła":
Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na każdej posesji. Zaletą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, natomiast wadą - duża liczba pojemników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła" jest formą elastyczną, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. Stosować można tu system dwupojemnikowy, trójpojemnikowy i wielopojemnikowy.


Poniżej podano przykładowe typy pojemników.

System dwupojemnikowy Jest to metoda najprostsza:

Pojemnik (np. koloru szarego) na wartościowe odpady suche - zmieszane,

Pojemnik (np. koloru zielonego) na odpady mokre - pozostałe odpady z przewagą składników organicznych.
Odpady mokre trafiają do kompostowni lub na składowiska, natomiast odpady suche do zakładu segregacji mechanicznej, która jest znacznie prostsza i bardziej efektywna, gdy surowce nie są zmieszane i zabrudzone odpadami mokrymi. Wadą worka plastikowego jest konieczność jego usunięcia przed procesem przerobu jego zawartości. Istnieją worki ulegające biodegradacji, jednak ich cena jest znacznie wyższa niż powszechnie używanych worków.


System trójpojemnikowy

Pojemnik (np. brązowy) - na surowce wtórne,

Pojemnik (np. zielony) - na odpady organiczne,

Pojemnik (np. szary) - na pozostałe odpady.

System wielopojemnikowy
W systemie wielopojemnikowym wydzielane są dodatkowo poszczególne rodzaje surowców wtórnych. Wadą jego systemu jest konieczność posiadania dużej ilości pojemników, jednak segregacja w tym przypadku jest najefektywniejsza.

Pojemnik (np. niebieski) - na szkło,

Pojemnik (np. brązowy) - na papier,

Pojemnik (np. żółty) - na tworzywa sztuczne,

Pojemnik (np. zielony) - na bioodpady,

Pojemnik (np. szary) - na pozostałe odpady.


Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbiórki):
System ten polega na ustawieniu w wybranych punktach miasta, osiedla, wsi specjalnych pojemników na zbiórkę odpadów użytkowych. Pojemniki te są odpowiednio skonstruowane, charakteryzują się dużymi wymiarami i są oznakowane w zależności od frakcji. Jest to system szczególnie przydatny w miastach do obsługi budownictwa wielorodzinnego, na parkingach, stacjach benzynowych, przy dużych obiektach handlowych, ale również i na terenach wiejskich. W ten sposób można zbierać papier, tekturę, odpady organiczne, odpady zielone. W przypadku odpadów organicznych zbiórka odbywa się do worków plastikowych. Przyjmuje się, że każdy punkt tego systemu powinien obsługiwać 500 – 1 000 mieszkańców i mieć zasięg nie większy niż 200 m.

Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu):
Są to miejsca ogrodzone, strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługujące znaczny obszar terenu: (do 10 - 25 tys. gospodarstw domowych). Tego typu systemy można stosować na terenach rzadko zaludnionych (teren gm. Boniewo), gdzie bezpośrednia zbiórka z gospodarstw może być nieuzasadniona ekonomicznie. Do punktów tych mieszkańcy mogą przynosić - dowozić, przeważnie bezpłatnie, różnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty są ważnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umożliwiającymi odbiór znacznie większej gamy surowców niż system "kontener w sąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane są tu:

Odpady niebezpieczne,

Odpady wielkogabarytowe,

Odpady budowlane,

Odpady z ogrodów i terenów zielonych,


Na terenach wiejskich, funkcję zbiorczych punków gromadzenia odpadów mogą pełnić Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów.

Zbieranie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Szczególnie istotne jest właściwe zbieranie odpadów biodegradowalnych. Aby umożliwić selektywną zbiórkę odpadów biodegradowalnych, już w gospodarstwach domowych mieszkańcy muszą zbierać na bieżąco odpady organiczne oddzielnie, w osobnym pojemniku.
Stosowane mogą być następujące metody zbiórki odpadów biodegradowalnych:


1. Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:

Bezpośrednio z domostw (zbiórka „u źródła”).

Z zastosowaniem pojemników ustawionych w sąsiedztwie gospodarstw domowych (centra zbiórki).

Poprzez bezpośrednią dostawę odpadów do obiektów odzysku (centra recyklingu)
Metoda ta zapewnia uzyskanie surowca o większej czystości, co ma szczególne znaczenie w przypadku stosowania kompostowania jako metody zagospodarowania odpadów biodegradowalnych. Pozyskany w ten sposób kompost może mieć szerokie zastosowanie, również do nawożenia upraw.


2. Zbiórka mieszanych odpadów komunalnych systemem dwupojemnikowym:
Odpady ulegające biodegradacji zbierane są razem z odpadami mineralnymi w jednym pojemniku. W drugim pojemniku zbierane są wszystkie suche surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne do specjalistycznego unieszkodliwienia.
Ten typ zbiórki daje surowiec częściowo zanieczyszczony. Może być on przerabiany m.in. w procesie fermentacji metanowej odpadów, lub w pryzmach energetycznych. (w obydwu przypadkach powstaje biogaz). W przypadku skierowania pozyskanego tą metodą surowca do kompostowni uzyskuje się produkt gorszej jakości, mogący zawierać np. kawałki szkła, mający ograniczone zastosowanie, np. do rekultywacji terenów zanieczyszczonych.


3. Utylizacja odpadów biodegradowalnych we własnym zakresie. (Kompostowanie)
Taki system jest najlepszy dla obszarów wiejskich. Odpady (kuchenne, zielone z porządkowania ogrodów itd.) przetwarzane są w kompostownikach przydomowych i zagospodarowane na potrzeby w własne mieszkańców. Taki sposób postępowania zaleca się dla gminy Boniewo.



Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych Do odpadów wielkogabarytowych zalicza się te odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary nie mieszczą się w standartowych pojemnikach na odpady. Są to (stare meble, zużyty sprzęt AGD itd.). W ostatnich latach w wyniku wzrostu konsumpcji ilość tego typu odpadów wzrosła. Chociaż odpady wielkogabarytowe często są źródłami surowców wtórnych mogą zawierać także materiały niebezpieczne (rteć, freony itd.)

Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosowane można następujące systemy:

Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”

Dostarczanie sprzętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu przez właścicieli własnym transportem.

Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych.

System wymienny polegający na przekazaniu dobrego, ale konstrukcyjnie przestarzałego sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.


Zgodnie z KPGO zakłada się następujące limity w stosunku do 2002 r. selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych:

— w roku 2005 — 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,
— w roku 2006 — 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,
— w roku 2010 — 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych,
— w roku 2014 — 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych.

Zbiórka i transport odpadów komunalnych budowlanych

W ostatnich latach ilość odpadów budowlanych znacznie wzrosła. Są to takie odpady jak: gruz betonowy i ceglany, drewno, szkło, tworzywa sztuczne, odpady asfaltowe, złom metaliczny, materiały izolacyjne. Ich zbiórką i transportem z miejsc ich powstawania zajmować się mogą:

Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe.

Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.


Zaleca się, aby już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach (pojemnikach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko.


Zgodnie z KPGO zakłada się następujące limity w stosunku do 2002 r. selektywnej zbiórki odpadów budowlanych:


— w roku 2005 — 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,
— w roku 2006 — 15% wytwarzanych odpadów budowlanych,
— w roku 2010 — 40% wytwarzanych odpadów budowlanych,
— w roku 2014 — 60% wytwarzanych odpadów budowlanych.

Zbiórka i transport odpadów komunalnych niebezpiecznych Obecnie aż 95% odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wspólnego strumienia odpadów. Dzieje się tak z powodu braku funkcjonującego w kraju systemu oddzielnej zbiórki tego typu odpadów.
Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zaleca się stosowanie następujących systemów organizacyjnych:

Gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw. Zakłada się, że w każdej gminie docelowo zostanie zorganizowany co najmniej jeden punkt. Punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych mogą być umieszczone wraz z pojemnikami na surowce wtórne.

Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych). Do tego celu stosowane będą specjalne samochody z pojemnikami objeżdżające w określone dni wyznaczony obszar (średnio cztery razy w roku). Docelowo, pojazd obsługiwać będzie obszar o wielkości powiatu.

Zbiórka przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. Władze miejskie zawierają umowy z placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i przechowywania różnego rodzaju odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne na żądanie.

Zbiórka odpadów niebezpiecznych prowadzona będzie w Zakładach Zagospodarowania Odpadów i na odpowiednio wyposażonych składowiskach odpadów.

Stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych zlokalizowane na terenie Zakładów Zagospodarowania Odpadów mające na celu magazynowanie odpadów zebranych w gminach (w GPZON) i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji.


Zgodnie z KPGO zakłada się następujące limity w stosunku do 2002r selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych:


— w roku 2005 — 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie,
— w roku 2006 — 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie,
— w roku 2010 — 50% odpadów będzie zbieranych selektywnie,
— w roku 2014 — 80% odpadów będzie zbieranych selektywnie.


Szczególnie ważne jest rozpropagowanie informacji na temat selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie gospodarstwa domowego i zachęcenie do tego działania mieszkańców gminy.

Zbiórka i transport odpadów tekstylnych

Podstawową metodą pozyskiwania odpadów tekstylnych jest zbiórka do specjalnych pojemników. Prowadzona jest ona z reguły odrębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej. Kolejnym źródłem pozyskania odpadów odzieżowych jest skup pozostałości ze sklepów z używaną odzieżą.

ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH

Na terenie gminy Brześć Kujawski w miejscowości Machnacz (około 10 km od północnych granic gminy Boniewo) istnieje Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych (RZUOK), do którego trafiają odpady z miasta i gminy Włocławek oraz w niewielkich ilościach z gmin ościennych. Zakład eksploatowany jest przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej SANIKO Spółka z o.o. we Włocławku. W skład RZUOK w Machnaczu wchodzą: składowisko odpadów, zakład utylizacji.
Składowisko odpadów spełnia wymogi formalno-prawne. Posiada: decyzję lokalizacyjną, pozwolenie na budowę, decyzję zezwalającą na użytkowanie obiektu. Opracowany został również „Przegląd ekologiczny” RZUOK oraz „Instrukcja eksploatacji składowiska”.
Zakład utylizacji wyposażony jest min. w:

Sekcję segregacji zmieszanych odpadów komunalnych (ręczno-mechaniczną)

Sekcję doczyszczania odpadów organicznych do kompostowania,

Kompostownię odpadów organicznych.
Linie te są uniwersalne tzn. mogą na nie trafiać komunalne odpady zmieszane jak również pochodzące z dualnej segregacji. Projektowana przepustowość linii segregacyjnej wynosi ponad 3 000 Mg/miesiąc.


Na terenie Zakładu eksploatowana jest kompostownia pryzmowa odpadów ulegających biodegradacji. Do kompostowni trafiają odpady komunalne pochodzące z dualnej zbiórki odpadów komunalnych tzw. frakcja mokra oraz wysegregowane na linii sortowniczej odpady organiczne. Kompostowaniu poddawane są również odpady z terenów zieleni Rocznie kompostowaniu poddaje się około 12 000 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Kompost poddawany jest obróbce w sekcji uszlachetniania kompostu.

Odpady komunalne ulegające biodegradacji W przypadku, gdy poszczególne rodzaje odpadów biodegradowalnych zbierane są oddzielnie, liczba opcji odzysku i unieszkodliwiania jest większa: od najprostszych technologii kompostowania do bardziej zaawansowanych procesów takich jak piroliza czy zgazowanie. Zasadniczym problemem stojącym na przeszkodzie optymalnemu rozwiązaniu kwestii gospodarki odpadami ulęgającymi biodegradacji jest dostępność rynku.
Gromadzenie odpadów komunalnych ulęgających biodegradacji nie selektywnie ogranicza możliwości ich dalszego wykorzystania. Dlatego należy zwracać baczną uwagę na jakość i „czystość” zbieranego materiału by nie stworzyć dodatkowego problemu gospodarki odpadami segregowanymi.
W przypadku zbieranych selektywnie odpadów organicznych do ich unieszkodliwiania zalecane są:

Kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie (na terenach wiejskich oraz miejskich z zabudową jednorodzinną),

Budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej, ( Przyjmuje się, iż z 1 Mg surowych odpadów można uzyskać 100 Nm3 gazu o wartości energetycznej 6,2 kw/Nm3, co pozwala uzyskać 200 kWh energii elektrycznej).

Budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów. (wstępne sortowanie + kompostowanie). System ten służy przygotowaniu odpadów do składowania lub do rekultywacji składowisk lub terenów zdegradowanych.

Odpady komunalne opakowaniowe i poużytkowe Poziom odzysku i recyklingu dla papieru i szkła, określony został w II Polityce Ekologicznej Państwa jako cel do osiągnięcia w okresie 2003-2010, wynosi on minimum 50% odzyskiwanych i recyrkulowanych surowców.
Z kolei roczne ilości procentowe odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych określone są w rozporządzeniu MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA z dnia 29 maja 2003r, w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych.


Odpady komunalne wielkogabarytowe Zebrane odpady wielkogabarytowe będą demontowane na stanowiskach znajdujących się na terenie Zakładów Utylizacji Odpadów. Wydzielone surowce wtórne (głównie metale) będą sprzedawane, natomiast odpady niebezpieczne (baterie, akumulatory małogabarytowe, kondensatory, instalacje zawierające oleje i freony) będą kierowane do unieszkodliwiania. Odpady tego typu powinny być demontowane na stanowiskach wyposażonych w: stanowiska ślusarskie, instalacje do odsysania płynów chłodniczych i olejów. Zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, w Polsce planowane jest uruchomienie linii do przerobu urządzeń chłodniczych oraz linii do przerobu urządzeń elektronicznych.

Odpady komunalne budowlane Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych zajmować się powinny specjalne zakłady usytuowane w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych (w tym na terenie Zakładów Utylizacji Odpadów) oraz w pobliżu silnie zurbanizowanych obszarów. Zakłady te wyposażone będą w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczanie odpadów. Wśród odpadów budowlanych do zakładów odzysku mogą trafić: gruz betonowy i ceglany, odpady z materiałów stosowanych do wytwarzania okien, drzwi i meblościanek, odpady z instalacji sanitarnych, gleba i grunt z wykopów, kamienie. Obróbka odpadów budowlanych polega na rozdrobnieniu i rozdzieleniu na frakcje oraz na wydzieleniu odpadów ferromagnetycznych, metali kolorowych, tworzyw sztucznych. Otrzymany materiał będzie wykorzystany do celów budowlanych jako kruszywo budowlane oraz rekultywacji składowisk.


Pozyskane selektywnie odpady kierowane będą na linie do segregacji będące elementem Zakładów Zagospodarowania Odpadów. Z doświadczeń zagranicznych wynika, że systemy sortowania wielofrakcyjnej mieszaniny, jaką stanowią odpady komunalne, w których zastosowano wyłącznie urządzenia mechaniczne nie zdają w pełni egzaminu. Są one kosztowne, a uzyskane efekty rozdziału nie są zadawalające. Przez połączenie segregacji ręcznej z mechaniczną uzyskuje się lepsze efekty odzysku surowców wtórnych.


Obecnie w kraju funkcje wspomagające selektywne gromadzenie odpadów spełniają linie sortownicze. Takie rozwiązania dają również najlepsze efekty w innych krajach. Ich celem jest:

Uszlachetnianie zebranych selektywnie surowców, które pozwoli na uzyskanie surowców jednorodnych, w rodzaju, klasie i czystości odpowiadających wymaganiom określonym przez bezpośredniego odbiorcę.

Konfekcjonowanie – przygotowanie do transportu (prasowanie, belowanie, rozdrabnianie).

Załadunek odzyskanych surowców na środki transportu.


W KPGO zaleca się jako bardziej efektywne, linie do doczyszczania surowców zebranych w wyniku selektywnej zbiorki (odpady opakowaniowe lub surowce wtórne – papier, tworzywa sztuczne, metale, szkło).
Zakłada się, że ostateczny wybór stosowanej technologii obróbki odpadów będzie w gestii lokalnych decydentów.

Odpady komunalne niebezpieczne

Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych rozwożone będą z miejsc zbiórki i tymczasowego magazynowania do odbiorców zajmujących się ich unieszkodliwieniem.
Aktualnie w Polsce istnieje wystarczająca ilość zakładów unieszkodliwiających większość odpadów niebezpiecznych. Jedynie baterie i akumulatory małogabarytowe nie są przetwarzane ze względu na brak w kraju odpowiedniej technologii. W związku z tym proponuje się, aby do czasu uruchomienia technologii odzysku i unieszkodliwienia tych odpadów składować je selektywnie na składowiskach odpadów niebezpiecznych.

Odpady tekstylne

Pozyskane odpady tekstylne będą po doczyszczeniu w wyspecjalizowanych zakładach kierowane do sprzedaży wśród mniej zamożnej grupy społeczeństwa (odzież mało zużyta) lub przerabiane na czyściwo, wykorzystywane (po rozwłóknieniu) do produkcji np. wyrobów włókienniczych, mas papierniczych, tektury, papy.
STRATEGIE I INSTRUMENTY SŁUŻĄCE PROMOWANIU ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ W celu zachęcenia mieszkańców do zbiórki selektywnej i zwiększenia jej efektywności wykorzystywane będą następujące działania:

Obowiązki określone prawem wynikające z obowiązku nałożonego na gminę przez zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.).

Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne obligujące gospodarstwa domowe i innych wytwórców odpadów może być wykorzystane do efektywnego wprowadzania selektywnej zbiórki, poprzez zalecania dotyczące sposobu zbiórki, typów pojemników oraz częstotliwości ich wystawiania do zbiórki (zgodnie z w/w ustawą).

Instrumenty finansowe, np. gospodarstwa odzyskujące część odpadów oszczędzają na wydatkach związanych ze zbiórką odpadów niesegregowanych (mniejszy pojemnik lub rzadszy odbiór). Inną zachętą finansową może być obniżenie opłaty za usuwanie odpadów dla gospodarstw prowadzących kompostowanie odpadów we własnym zakresie.

Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno – informacyjnych stanowi zasadniczą część wdrażania strategii i planów gospodarki odpadami. Jej celem jest zachęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do ich segregacji „u źródła”.

ZAŁOŻONE CELE I PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI ZAŁOŻONE CELE

Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów, rozwiązywanie problemu odpadów „u źródła", odzyskiwanie surowców i ponowne ich wykorzystanie oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych w inny sposób.

Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie, ponieważ stanowią one źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska. Podany powyżej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).


Cele krótkookresowe na lata 2004 – 2007:

Objecie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców gminy.

Ograniczenie wprowadzania do środowiska niekontrolowanych strumieni odpadów

Rozpowszechnieni idei selektywnej zbiórki odpadów (szczególnie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji)

Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli

Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych

Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych

Rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych,

Rozważenie możliwości rozwiązania gospodarki odpadami w oparciu o Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Machnaczu (gmina Brześć Kujawski)

Wprowadzenie systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik

Ograniczenie ilości odpadów deponowanych na składowisku

Rekultywacja oraz modernizacja lokalnych składowisk odpadów komunalnych;

Minimalizowanie ilości powstających odpadów niebezpiecznych oraz stworzenie systemu ich unieszkodliwiania

Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów w gospodarce komunalne do

poziomu 20 % ilości poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowaniowych;

poziomu 12 % odzysku i unieszkodliwiania poza składowiskiem, odpadów komunalnych ulegających biodegradacji;

poziomu 15 % selektywnej zbiórki odpadów budowlanych ze wszystkich odpadów komunalnych;

poziomu 20 % selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych ze wszystkich odpadów komunalnych;

poziomu 15 % selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych w celu ich unieszkodliwienia;


Cele długookresowe na lata 2008 – 2015:

Organizacja i doskonalenie lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi,

Dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

Podnoszenia świadomości społecznej,

Intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.

Zmniejszenie materiało- i energochłonności produkcji

Osiągnięcie w 2011 roku limitów w gospodarce odpadami komunalnymi:

poziomu 30 % poddanych odzyskowi i recyklingowi papierów i tektur,

poziomu 57 % odzysku i unieszkodliwiania poza składowiskiem, odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

poziomu 40 % selektywnej zbiórki odpadów budowlanych ze wszystkich odpadów komunalnych,

poziomu 50 % selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych ze wszystkich odpadów komunalnych,

poziomu 50 % selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych w celu ich unieszkodliwienia,

Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi:

Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów.

Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa zakładów zagospodarowania odpadów (sortownie, kompostownie, obiekty termicznego unieszkodliwiania odpadów, składowiska o funkcji ponadlokalnej).

Utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami

Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych

Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników biodegradowalnych.

Modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniają wymogów ochrony środowiska, a będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych.

Intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych

Zintensyfikowanie działań skierowanych na zapobieganie zanieczyszczeniu odpadami terenów przy trasach przelotowych i terenów przylegających do cieków


PRZYJĘTY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY BONIEWO Przyjęte Założenia

Przy opracowywaniu planu działań w sferze gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Boniewo kierowano się następującymi przesłankami:


Docelowym rozwiązaniem, przyjętym w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jest skupienie gmin powiatu włocławskiego wokół Regionalnego Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych (RZUOK) wyposażonego w odpowiednie linie do segregacji i przetwarzania odpadów lub tylko w urządzenia do doczyszczania surowców wtórnych ze zbiórki selektywnej, urządzenia do konfekcjonowania surowców, instalację do zagospodarowania oraz unieszkodliwienia odpadów organicznych, tymczasowe pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych, składowisko odpadów resztkowych.
Dla gmin z terenu powiatu włocławskiego przewidziany jest Zakład w Machnaczu

Wojewódzki plan nie przewiduje budowy nowego składowiska odpadów, na terenie gminy Boniewo lub powiatu włocławskiego. Budowa wysypiska na obszarze gminy Boniewo musi poprzedzić wnikliwa analiza, w szczególności ekonomiczna.

Do czasu zapełnienia, miejscem gromadzenia odpadów zmieszanych będzie składowisko w Niemojewie. (gm. Choceń), (Ewentualnie planowane przez Władze Gminy własne składowisko – przybliżony termin budowy to lata 2006 – 2008). Przewidywany termin zakończenia eksploatacji, wysypiska w Niemojewie to okres po roku 2012 – (Dane: PGO dla województwa kujawsko-pomorskiego);

Na obszarze gmin współpracujących z RZUOK odbywać się będzie selektywna zbiórka. Sposób zbiórki odpadów uzależniony będzie od przyjętej w RZUOK technologii.

Prowadzone będą bardzo intensywne działania informacyjno edukacyjne mające na celu zachęcanie mieszkańców do zagospodarowywania odpadów organicznych we własnym zakresie (kompostowanie przydomowe, itp.).

RZUOK - zgodnie z zasadą „bliskości” wyrażoną w ustawie o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.z 2001 Nr 62 poz 628). jest usytuowany w korzystnym z punktu widzenia władz gminy miejscu, gdyż gmina Boniewo graniczy z gminą Brześć Kujawski, na terenie, której RZUOK się znajduję. Nie istnieje, więc potrzeba budowy stacji przeładunkowych lub Wiejskich Punktów Gromadzenia Odpadów.

Utrzymanie przez gminy (związek gmin) kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami i daje możliwość dofinansowania deficytowych działalności z zysków z działalności opłacalnej (np. dofinansowanie selektywnej zbiórki i kompostowania z zysków ze składowiska).

Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne) poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii). Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych selektywnie, deponowane będą na składowiskach.

Zarówno system zbiórki opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi wynikających z:

Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. z 2001 Nr 63 poz 638).

Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. z 2001 Nr 63 poz 639).


ZBIÓRKA, TRANSPORT I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH
Możliwe dostępne systemy zbiórki odpadów komunalnych

W celu zapewnienia realizacji w/w założeń i zadań wymienionych w punkcie 7.1 zbiórka odpadów komunalnych powinna się odbywać jednym z niżej podanych systemów:


Zbiórka selektywna "u źródła":

Kontenery ustawione w sąsiedztwie (centra zbiórki)

Zbiorcze punkty selektywnego gromadzenia (centra recyklingu)
Są to miejsca ogrodzone, strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługujące znaczny teren. Do punktów tych mieszkańcy mogą przynosić - dowozić, przeważnie bezpłatnie, różnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty są ważnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umożliwiające odbiór znacznie większej gamy surowców niż system "kontener w sąsiedztwie". Oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane są tu:

Odpady niebezpieczne,

Odpady wielkogabarytowe,

Odpady budowlane,

Odpady z ogrodów i terenów zielonych,
Na terenach wiejskich, funkcję zbiorczych punków gromadzenia odpadów mogą pełnić Wiejskie Punkty Gromadzenia Odpadów.
Preferowany system gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy Boniewo

Ze względu na duże rozproszenie zabudowy optymalnym systemem wydaje się być zbiórka „u źródła” z wykorzystaniem pojemników do segregacji odpadów. Jedynie na terenie większych miejscowości jak Boniewo możliwe byłoby wprowadzenie kontenerów ustawionych w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Odpady biodegradowalne winny być zagospodarowane poprzez wyposażenie indywidualnych gospodarstw w kompostowniki..
Proponuje się system gromadzenia i zbiórki odpadów w specjalistycznych pojemnikach (lub workach), wyróżniających się kolorem, i opisem, przeznaczonych dla poszczególnych frakcji odpadów.

Proponowany system zbiórki:
System dwupojemnikowy, gdyż jest to metoda najprostsza. Powinien składać się z:

Pojemnika np. na wartościowe odpady suche - zmieszane,

Pojemnika np. na odpady mokre - pozostałe odpady z przewagą składników organicznych.


Władze Gminy zorganizują regularny wywóz odpadów na podstawie kontraktu z firmą publiczną lub prywatną. Odpady zmieszane będą wywożone na składowisko w Niemojewie. Natomiast odpadu ze zbiórki selektywnej oraz organicznej mogłyby być wywożone na teren Regionalnego Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Machnaczu (gm. Brześć Kujawski)
W ramach selektywnej zbiórki odpadów należy zwracać szczególną uwagę na świadomość mieszkańców i w ramach tego na:

Większą dbałość o czystość i porządek w miejscu gromadzenia odpadów,

Zachęcanie mieszkańców do prowadzenia segregacji,

Dokonanie rewizji wydanych zezwoleń na korzystanie ze wspólnych pojemników na odpady przez właścicieli placówek handlowych i innych podmiotów gospodarczych,

Mobilizowanie i zachęcanie właścicieli placówek handlowych do zbierania i przekazywania makulatury do stacji segregacji surowców wtórnych, np. przez nieodpłatne udostępnianie pojemników "starego" typu zainteresowanym placówkom handlowym,

Intensyfikację edukacji społeczeństwa odnośnie prawidłowej segregacji "u źródła”,

Stałe doposażenie nieruchomości w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów,

Wyposażanie domów jednorodzinnych w kompostowniki.


Działania realizowane w ramach systemu gospodarki odpadami, w tym m.in. zakup dodatkowych pojemników i kompostowników oraz urządzeń dla stacji segregacji surowców wtórnych winny być finansowane ze środków Gminnego / Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz innych funduszy pomocowych.



Ogólny przyjęty schemat gromadzenia i zbiórki odpadów komunalnych System selektywnej zbiórki odpadów winien składać się z:

Odpowiednich pojemników (worków),

Pojazdów i sprzętu,

Stacji do sortowania surowców i ich przeładunku,

Personelu,

Informacji o zbiórce dla mieszkańców.


Podczas wdrażania systemu selektywnej zbiórki należy zwrócić szczególną uwagę na:

Stopień odzysku surowców,

Komfort użytkowania systemu,

Higienę użytkowania systemu,

Opłacalność,

Koszty ponoszenia zbiórki - bilans - sprzedaż surowców -koszty.
Aby prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych zostało stałym elementem życia mieszkańców, musi być zapewniony zbyt zebranych surowców oraz trwały system przyjętych zasad i sposobów segregacji kompleksowej.


Należy:

Prowadzić stałą informację mieszkańców o segregacji surowców, wynikach tej segregacji, korzyściach - nie tylko w wymiarze ekonomicznym, ale także estetycznym i zapewniającym komfort w miejscu zamieszkania wyraźnie i jednoznacznie oznakować poszczególne kontenery (worki) z zachowaniem jednolitych kolorów np. zielone to szkło, czerwone to tworzywo, niebieski to papier, itd.

Zastosować pojemniki (worki) o tak ukształtowanych otworach wrzutowych, aby mogły korzystać z nich dzieci, daltoniści; uniemożliwić wrzucanie innych odpadów, co ułatwi gromadzenie wybranych surowców,

Zapewnić wtórne sortowanie w przystosowanej stacji selekcji.

Zbierać odpady komunalne jak najbliżej gospodarstw domowych, co zapewni pełen odbiór odpadów od mieszkańców.

Umożliwić mieszkańcom łatwe pozbyć się odpadów niebezpiecznych. Miejsca zbiórki ON powinny być możliwie blisko.

Stosować takie pojemniki (worki), które będą wielkością odpowiadać potrzebom mieszkańców. Zbyt mała objętość pojemnika stanowić będzie istotną przeszkodę dla funkcjonowania systemu.

Ułożyć stały i klarowny terminarz odbioru odpadów zmieszanych i zbieranych selektywnie uwzględniający potrzeby mieszkańców.

Właściwie prowadzić kampanię edukacyjną.


Na każdym pojemniku (worku) dodatkowo powinien zostać umieszczony odpowiedni znak identyfikujący frakcje odpadów, dla których pojemnik (worek) jest przewidziany.



Zbiórka selektywna odpadów komunalnych ulegających biodegradacji

Aby umożliwić selektywną zbiórkę odpadów biodegradowalnych, już w gospodarstwach domowych mieszkańcy powinni zbierać na bieżąco odpady organiczne oddzielnie, w osobnym pojemniku. Może być to specjalny pojemnik na biomasę, worek papierowy lub worek plastikowy.
Powinno promować się lokalizację indywidualnych kompostowników w celu eliminacji odpadów biodegradowalnych „u źródła”.



Zbiórka odpadów komunalnych wielkogabarytowych

Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosować można następujące systemy:

Okresowy odbiór bezpośrednio od właścicieli – akcyjne „wystawki” poprzedzone akcją informacyjną np. 2 razy do roku oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”

Dostarczanie sprzętu do zakładu unieszkodliwiania odpadów lub centrum recyklingu przez właścicieli własnym transportem.

Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). Ta forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych.

-System wymienny polegający na przekazaniu dobrego, ale konstrukcyjnie przestarzałego sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.



Zbiórka odpadów komunalnych budowlanych Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się będą:

Wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe.

Specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów budowlanych posiadające linię do przekształcania gruzu budowlanego.


Zaleca się, aby już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko.



Zbiórka odpadów opakowaniowych i poużytkowych Podstawowym obowiązkiem przedsiębiorców jest zapewnienie odzysku (zwłaszcza recyklingu) odpadów opakowaniowych i poużytkowych.
Obowiązek ten może być realizowany przez przedsiębiorców samodzielnie albo za pośrednictwem organizacji odzysku.
Należy zwrócić uwagę na korzyści, jakie mogą mieć gminy z organizacji tych zadań przez inne podmioty, wymagana jest w tym przypadku dobra orientacja w zagadnieniach organizacyjnych i ekonomicznych w zakresie opłat opakowaniowych i depozytowych.
Przedsiębiorca albo organizacja może zlecić wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem i recyklingiem osobom trzecim.


W związku z powyższym, należy podjąć niezbędne działania, takie jak:

Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi, w tym selektywnej zbiórki finansowanej z opłat produktowych i opłat pobieranych przez organizacje odzysku,

Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych: zapewnienie odpowiedniej ilości pojemników do selektywnego gromadzenia odpadów, budowa punktów gromadzenia odpadów opakowaniowych,

Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie zbiórki i transportu odpadów opakowaniowych: specjalistyczne i podstawowe środki zbiórki oraz transportu,

Działania informacyjno-edukacyjne dla społeczności lokalnej,

Zwiększenie efektywności i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki lub skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców,

Przeprowadzenie kampanii informacyjnej propagującej celowo segregację makulatury opakowaniowej w gospodarstwach domowych, jednostkach gospodarczych i handlowych itd.),

Przeprowadzanie właściwej segregacji odpadów na znormalizowane gatunki makulatury (poprawa bazy technicznej firm usług komunalnych w zakresie segregacji),

Zwiększenie zapotrzebowania na wyroby celulozowo-papiernicze z udziałem makulatury (propagowanie stosowania tych wyrobów).

Zwiększenie przetwórstwa stłuczki opakowaniowej,

Poprawa efektywności i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki/skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, wprowadzanie pojemników na różne kolory szkła (bezbarwne i kolorowe),

Przeprowadzanie kampanii informacyjnej propagującej celowo segregację na poziomie gospodarstwa domowego, zakładu, jednostki handlowej itd.),

Prowadzenie właściwej segregacji stłuczki przez przedsiębiorstwa odbierające odpady (brak zanieczyszczeń obcego pochodzenia),

Rozbudowa zaplecza technicznego do uzdatniania stłuczki,

Rozbudowa recyklingu materiałowego, głównie dla odpadów jednorodnych polimerowo (PE, PP, PET), z których można uzyskać surowce wtórne o odpowiednich standardach jakościowych.

Skup i przetwórstwo puszek po napojach,

Propagowanie recyklingu aluminium z innych niż puszki napojowe opakowań,

Budowa i zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu),

Zbiórka odpadów komunalnych niebezpiecznych Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych powinno się wykorzystać Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Machnaczu, który przyjmowałby odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz przedsiębiorstw. Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadowej Powiatu Włocławskiego zakłada się, że odbiór odpadów tego typu powinien być przez gminę (jako jednostkę odpowiedzialną za gospodarkę odpadami) powierzony specjalistycznej firmie wywozowej spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu do transportu odpadów niebezpiecznych powinna dysponować odpowiednim zapleczem do czasowego przetrzymywania wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych lub toksycznych, takich jak: akumulatory, opakowania po farbach i lakierach, środki ochrony roślin, świetlówki, itp.

Zbiórka odpadów tekstylnych Podstawową metodą pozyskiwania odpadów tekstylnych jest zbiórka do specjalnych pojemników. Prowadzona jest ona z reguły odrębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej.


Transport odpadów komunalnych

Dla warunków klimatycznych Polski za optymalną częstotliwość wywozu przyjmuje się:

Dla centrów usługowo-handlowych - codziennie,

Dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w tygodniu,

Dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu,

Dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 raz w miesiącu.


Proponuje się, aby transportem odpadów zajmowały się przedsiębiorstwa wywozowe, działające na terenie gminy lub powiatu, także stacje przeładunkowe i współpracujące z nimi struktury transportu I i II stopnia.
Do transportu odpadów proponuje się używanie samochodów bezpylnych (śmieciarek) bębnowych i komorowych oraz samochodów do przewozu kontenerów.
Wywóz odpadów z pojemników prowadzony będzie np. przy wykorzystaniu pojazdów specjalnych i specjalistycznych lub innych zgodnie z potrzebami.

Unieszkodliwianie i utylizacja odpadów komunalnych Unieszkodliwianie i utylizacja odpadów docelowo będą się odbywały poprzez wykorzystanie bardziej zaawansowanych niż składowanie technologii unieszkodliwiania odpadów (kompostowanie), techniczne zaplecze obsługi programu segregacji (sortownia, urządzenia przetwarzające).
Każdy ze składników gospodarki odpadami powinien spełniać określone kryteria, żeby można było na jego bazie utworzyć w przyszłości rozwiązanie systemowe zapewniające gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych w sposób zorganizowany, efektywne wykorzystanie surowców znajdujących się w odpadach, powrót odpadów organicznych do środowiska poprzez kompostowanie, minimalizację ilości odpadów deponowanych na składowisku.
Należy podjąć działania mające na celu zagospodarowanie terenów pod kątem estetyzacji i wykorzystania do celów rekreacyjnych i wypoczynkowych.
W oparciu o przepisy, gminy powinny podjąć i zatwierdzić pakiet uchwał, regulujących kwestie usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na swoim terenie.
Uchwały te powinny zapoczątkować proces wdrażania Systemu Gospodarki Odpadami Komunalnymi.

Powinny one określać między innymi:

Obowiązki właścicieli nieruchomości,

Obowiązki wywożącego odpady,

Opłaty i sposoby rozliczania,

Zasady selektywnej zbiórki odpadów,

Obowiązki właścicieli zwierząt domowych,

Zasady utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej,

Zasady przeprowadzania deratyzacji,

Sposób egzekwowania przestrzegania regulaminu,

Utrzymania estetyki posesji.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów winny pełnić służby gminne, koordynujące takie instytucje porządkowe, jak Policja, Straż Miejska, Służby Sanitarne, Urząd Gminy, odpowiednie służby zakładowe, administracje i wszystkie inne administrujące danym terenem.


Gminny System Gospodarki Odpadami Komunalnymi winien opierać się przede wszystkim na selektywnej zbiórce odpadów komunalnych, opakowań, a także docelowo bazować na Regionalnym Zakładzie Utylizacji Odpadów Komunalnych


Ważnym zagadnieniem jest konieczność szybkiego wdrożenia systemu skutecznie oddzielającego od odpadów, trafiających do przeróbki lub finalnego składowania odpadów problemowych.
Dotyczy to między innymi:

zużytych opon samochodowych,

zużytych akumulatorów,

zużytych olejów i smarów,

zużytych lamp-świetlówek, lamp rtęciowych, lamp sodowych,

zużytych leków,
opakowań po chemikaliach, w tym po środkach ochrony roślin.
Gromadzenie takich odpadów powinno odbywać się w utworzonych wydzielonych centrach selektywnego okresowego gromadzenia (GPZON – Gminnym Punkcie Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych) i przewożenie do wydzielonej części na składowisku odpadów. Poprawę systemu gospodarowania odpadami można uzyskać poprzez tworzenie firm międzygminnych.


PLAN DZIAŁAŃ W SPRAWIE KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH W ostatnich latach odnotowano wzrost ilości wytwarzanych osadów w czyszczalniach ścieków komunalnych. Wzrost ten związany był z oddaniem do użytku kolejnych inwestycji, budowa kanalizacji i oczyszczalni, czego gmina Boniewo jest najlepszym przykładem.

Główne cele w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi to:

Kontrola komunalnych osadów ściekowymi celem zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego,

Zwiększenie stopnia przetworzenia komunalnych osadów ściekowych,

Jak największe wykorzystanie substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego.
Preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi jest kompostowanie.
Mieszania osadów z innymi odpadami lub ziemią powoduje znacząca modyfikacja składu chemicznego. Ziemia kondycjonowana osadem może stanowić dobry produkt dla potrzeb zakładania i konserwacji terenów zielonych oraz rekultywacji składowisk i terenów przemysłowych o wysokim stopniu zanieczyszczenia.
Kolejnym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych jest ich składowanie na składowiskach odpadów. Kierunek ten, mimo, że nie jest traktowany jako preferowany, może dominować ilościowo.


PLAN DZIAŁAŃ W SEKTORZE GOSPODARCZYM
ODPADY Z ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH i PRODUKCYJNYCH
WYEKSPLATOWANE POJAZDY I OPONY Wszystkie pojazdy powinny być przekazywane w całości do punktów odbioru (auto-złomy) lub bezpośrednio do wyspecjalizowanych stacji demontażu, skąd przekazywane będą autoryzowanym przetwórcom. Obowiązek przekazania samochodu do takiej placówki powinien spoczywać na ostatnim właścicielu samochodu, który uzyska „certyfikat zniszczenia”, jedyny dokument, uprawniający do wyrejestrowania samochodu.
Stacje demontażu powinny:

Prowadzić ewidencję przyjmowanych pojazdów.

Prowadzić sprzedaż części zamiennych uzyskanych z demontażu.

Gromadzić i przygotowywać do transportu do specjalistycznych przedsiębiorstw zajmujących się recyklingiem: karoserii samochodowych, przepracowanych olejów, płynów hamulcowych i chłodniczych, akumulatorów, opon, itp.


Recykling wraków samochodowych powinien obejmować fazę usunięcia odpadów niebezpiecznych tj.: osuszenie z płynów eksploatacyjnych i smarów, usunięcie elementów eksplozyjnych, usunięcie akumulatora. Później dokonywany jest demontaż strukturalny z odzyskiem produktowym w postaci części zamiennych i odzyskiem surowcowym w postaci metali, tworzyw itp.
Średnia objętość płynów i smarów poeksploatacyjnych do usunięcia wynosi od 23,2 do 33,2 litrów. Demontaż samochodu obejmuje przeciętnie osiem grup materiałowych, w tym znaczącą ilość stanowi: stal 400 kg, tworzywa sztuczne 125 kg, silnik 100 kg, opony 60 kg.


Obowiązujące uregulowania prawne dążące do zakończenia z dniem 1 stycznia 2003 r. składowania opon na składowiskach oraz obowiązki producentów związane z opłatą produktową wymuszają zwiększenie stopnia wykorzystania opon zużytych. Mogą być one ponownie wykorzystywane poprzez bieżnikowanie, zagospodarownie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej oraz spalanie z wykorzystaniem energii. Pomimo istniejących w kraju możliwości technicznych do realizacji poszczególnych kierunków wykorzystania odpadowych opon, są duże trudności z pozyskaniem surowca, ze względu na brak systemu zbiórki opon.

ODPADY ELEKTRONICZNE W odniesieniu do odpadów elektronicznych, pierwszym celem w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami jest, aby do roku 2006 zbierane były 4 kg odpadów elektrycznych i elektronicznych na mieszkańca.
Główną kwestią w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest organizacja zbiórki urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów:

Zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urządzeń elektronicznych lub bezpośrednio od firm demontażowych; oraz

Zbiórka od użytkowników indywidualnych - przez sklepy lub RZUOK

BATERIE I AKUMULATORY W najbliższym czasie nastąpi wzrost odzysku w zakresie zbiórki baterii i akumulatorów. Dzięki wprowadzonej opłacie depozytowej powinien nastąpić pełny odzysk zużytych akumulatorów. Problem natomiast stanowi zbiórka zużytych baterii i akumulatorów małogabarytowych, które nie są zbierane przede wszystkim
ze względu na brak wdrożonej technologii unieszkodliwiania.

Dla uregulowania gospodarki zużytymi bateriami i akumulatorami małogabarytowymi kluczowym aspektem jest ich wysegregowanie ze strumienia odpadów komunalnych i stworzenie systemu ich zbiórki. Powinny być one gromadzone na składowiskach odpadów niebezpiecznych do momentu wprowadzenia technologii ich unieszkodliwiania.


Akumulatory i baterie mogłyby być również przyjmowane od przedsiębiorstw (odpłatnie) w RZUOK, a następnie transportowane do Zakładów Zagospodarowania Odpadów lub bezpośrednio do odbiorców.


AZBEST Ankiety rozesłane do 13 gmin powiatu włocławskiego pozwoliły szacunkowo określić, że ilość zabudowanych płyt azbestowo-cementowych na budynkach indywidualnych w gminach, wraz z rurami azbestowo-cementowymi kształtuje się na poziomie 1 000 Mg (choć nie wszystkie gminy wypełniły te ankiety.)
Jedyną metodą unieszkodliwiania odpadu z azbestem jest ich składowanie.
Taki sposób postępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi.
Zgodnie z KPGO realizowane to może być na małych składowiskach (o powierzchni do 1 ha) przyjmujących odpady azbestowe. Mozliwe jest zlokalizowanie ich np. przy istniejących składowiskach komunalnych na wydzielonych częściach z możliwością rozbudowy pozwalającej na składowanie odpadów w następnych latach. Opracowany przez Radę Ministrów w 2002 r. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” zakłada 30-to letni okres usuwania wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski, tj. w latach 2003 – 2032.

Najważniejszym celem w planowaniu działań odnośnie odpadów zawierających azbest jest bezpieczne dla zdrowia ludzi usunięcie tych wyrobów i zdeponowanie ich na wyznaczonych składowiskach, w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie.
Zadania organizacyjne:

Opracowanie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawierających dane dotyczące lokalizacji, ilości i stanu wyrobów zawierających azbest, na podstawie informacji uzyskanych z przeglądów realizowanych przez właścicieli lub zarządców obiektów i urządzeń budowlanych na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895).

Opracowywanie planów ochrony przed szkodliwością azbestu i programów usuwania wyrobów zawierających azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym.

Uwzględnienie w planie zagospodarowania przestrzennego na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim lokalizacji nowych składowiska odpadów azbestowych.

Oczyszczanie terenów i obiektów publicznych w gminach szczególnie zanieczyszczonych azbestem.

Monitoring usuwania oraz prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest.

Organizacja kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie postępowania z odpadami zawierającymi azbest (zwiększenie świadomości zarówno pracowników administracji publicznej, jak i mieszkańców w zakresie oddziaływania azbestu na zdrowie ludzi oraz przepisów i procedur dotyczących azbestu).

Nowelizacja przepisów prawnych zgodnie z “Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.



ODPADY ZAWIERAJĄCE ZWIĄZKI FREONU (CFC, HCFC) Zgodnie z wymaganiami ustawy o odpadach, należy wprowadzić nowe systemy zbiórki i unieszkodliwiania dla określonych rodzajów odpadów, takich jak klimatyzatory urządzenia chłodnicze i zamrażające zawierające związki freonu (CFC i HCFC).
Ponieważ na krajowym poziomie pojawiła się inicjatywa na rzecz stworzenia obiektów niezbędnych do przetwarzania tego rodzaju odpadów, systemy zbiórki powinny zostać włączone do gminnych planów gospodarki odpadami.


Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki takich odpadów:

Zbiórka od podmiotów gospodarczych - przez dystrybutorów urządzeń lub bezpośrednio od firm demontażowych;

Zbiórka od użytkowników indywidualnych - przez sklepy lub Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON)



PCB Należy podjąć działania dla eliminacji urządzeń zawierających PCB i bezpiecznego usuwania olejów odpadowych o zawartości powyżej 50 ppm PCB/PCT (np. oczyszczania transformatorów o zawartości powyżej 0.005% wagowych PCB). Polichlorowane bifenyle PCB zaliczane są do substancji stwarzających szzcególne zagrozenie dla środowiska. Zabronione jest wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawania ich procesom odzysku.
W pierwszej kolejności powinny zostać zinwentaryzowane urządzenia zawierające powyżej 5 litrów PCB. Do końca 2010 r. oczyszczone zostaną wszelkie urządzenia i instalacje zawierających te substancje.
Zakłady ANWIL S.A. we Włocławku. które eksploatują od 1998 r. instalację termicznego unieszkodliwiania płynów zawierajacych PCB są jednym z dwóch miejsc w kraju, gdzie prowadzi się unieszkodliwianie urządzeń i odpadów zawierajacych PCB. Moc przerobowa zakładu to 4 tys. Mg/r.
W kraju brak jest instalacji niszczenia złomowanych kondensatorów z PCB. Możliwe jest unieszkodliwienie kondensatorów z PCB poza granicami kraju. Zbiórką i nadzorem nad przewozem do spalarni w zakładach TREDI we Francji zajmuje się firma POFRABAT Sp. Z o.o. w Warszawie .
Opracowanie i wdrożenie systemu usuwania odpadów z PCB wymaga następujących rozwiązań w obszarze technicznym:

Przeprowadzenie akcji edukacyjnej (informacyjno-szkoleniowej) w zakresie zagrożenia środowiska naturalnego przez PCB i możliwości przeciwdziałania tym skażeniom.

Opracowanie i wdrożenie monitoringu PCB:

w systemie wojewódzkiego monitoringu gospodarki odpadami.

w systemie kontroli źródeł emisji i pomiaru imisji.

Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki PCB jako odpadu specjalnego.

Opracowanie i wdrożenie systemu degradacji PCB (do 31 grudnia 2010r.)



ODPADY ROPOPOCHODNE

Termin zużyte oleje ropopochodne rozumie się jako wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne.


System zbiórki olejów przepracowanych powinien zawierać następujące elementy:


Gminne punkty zlewu olejów odpadowych-przepracowanych


Gminy – zgodnie z zaleceniem Krajowego Planu Gospodarki Odpadami mają zorganizować Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, w tym olejów odpadowych i podjąć decyzję o ich lokalizacji. Jednak całość przedsięwzięć związanych ze zbiórką i zagospodarowaniem olejów przepracowanych powinna być koordynowana i kontrolowana na szczeblu wojewódzkim w celu zapewnienia jednolitości (kompatybilności) systemu. Samorząd wojewódzki wspólnie z przedstawicielami gmin powinien ustalić standard gminnych punktów zlewu olejów odpadowych-przepracowanych będących elementem GPZON.
Jeżeli wystąpi problem z lokalizacją punktu zlewu to np. stacja paliwowa (przede wszystkim w większych skupiskach ludzi) przez zawarcie porozumienia z gminą, może pełnić rolę gminnego punktu zlewu olejów odpadowych-przepracowanych (stacje paliwowe zwolnione są z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbiórkę i transport tego odpadu – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 28 października 2002r. Dz.U. Nr. 188 poz. 1575), jeszcze innym rozwiązaniem mogło by być zawarcie porozumienia gminy z warsztatem samochodowym na prowadzenie gminnego punktu zlewu.


Duże, średnie, małe zakłady przemysłowe i stacje obsługi samochodów posiadające własne zbiorniki na oleje odpadowe-przepracowane i podpisane umowy z podmiotami mającymi zezwolenia na zbiórkę olejów odpadowych-przepracowanych.


Bazy zbiórki - będące własnością podmiotów trudniących się zbiórką i transportem olejów odpadowych-przepracowanych na określonym terenie. Samorząd wojewódzki powinien dokonać wyboru firm zbierających oleje odpadowe-przepracowane na terenie województwa, w oparciu o ustalone standardy techniczne i organizacyjne obowiązujące na terenie całego kraju, zapewniające bezpieczeństwo zbiorki, sprawność odbioru, minimalizację kosztów itp.
Firmy prowadzące taką działalność powinny spełniać określony standard techniczny i organizacyjny w celu zapewnienia bezpieczeństwa w postępowaniu z olejami przepracowanymi i zagwarantowania wykonania przyjętych na siebie zobowiązań:

Przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką olejów przepracowanych lub prowadzące serwisy separatorów olejowych przekazywać je będą do wyspecjalizowanych zakładów (Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego jedyna instalacja zajmująca się spalaniem olejów odpadowych oraz ich odzyskiem i unieszkodliwianiem znajduje się w „Lafarge Cement Polska” – Cementownia Kujawy w Barcinie. Instalacja ta zabezpieczy przewidywane potrzeby w zakresie odzysku i unieszkodliwiania olejów odpadowych do roku 2010.
Dodatkowo w województwie funkcjonuje kilka firm prowadzących działalność w zakresie skupu zużytych olejów ( PW Robac filia w Bydgoszczy, PPH Oktan S.A. w Bydgoszczy) i z usług tych firm korzystają wytwórcy zużytych olejów odpadowych z terenu powiatu włocławskiego.
Odpady ropopochodne mogą być przekazywane do Rafinerii Nafty „Jedlicze” S.A. koło Krosna celem opdzysku. Obecne moce przerobowe w zakresie zagospodarowania olejów przepracowanych są wystarczające. tym bardziej, że planowane jest zwiększenie zdolności przerobowych Rafinerii Nafty „Jedlicze”.

ZADANIA STRATEGICZNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DO 2015r CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA W oparciu o wyniki, wnioski i zalecenia zawarte w poprzednich rozdziałach opracowany został program strategiczny i plan działania w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie Gminy Boniewo celem poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.
Program strategiczny został podzielony na program dla odpadów komunalnych, gdzie główna odpowiedzialność spoczywa na lokalnych władzach samorządowych oraz na program /strategię dla odpadów innych niż komunalne, gdzie wpływ i działania gmin są ograniczone.


Okres planistyczny obejmuje lata 2004 - 2015.

Planowanie gospodarki odpadami związane jest z długoterminowym planowaniem infrastruktury, dużymi inwestycjami oraz długimi horyzontami czasowymi procesu planowania.


Długoterminowy program działań strategicznych określa następujące zagadnienia:

Modyfikację struktury organizacyjnej sektora gospodarki odpadami,

Modyfikację systemu zbierania odpadów,

Propozycję budowy nowych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

Sposoby finansowania nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

Mechanizmy zwrotu nakładów.


W Planie zaproponowane zostały: długoterminowy i krótkoterminowy program działań strategicznych. Pierwszy zawiera propozycje na okres 11 lat, drugi zaś na okres 4 lat.
Podstawowym zadaniem długoterminowego programu strategicznego jest określenie długoterminowego rozwoju systemu gospodarki odpadami. Program odnosi się do rejonów geograficznych, określonych w planie gospodarki odpadami, a także do polityki i celów wytyczonych przez władze polityczne. Z kolei zadaniem krótkoterminowego programu działań jest określenie celów i zadań, które Gmina winna podjąć w ciągu najbliższych czterech lat. Działania, zawarte w Planie pozwolą osiągnąć cele i wykonać zadania w ramach planowanego systemu gospodarki odpadami.


ZADANIA STRATEGICZNE DO ROKU 2015 Zadania strategiczne do roku 2015 dla Gminy Boniewo opracowano na podstawie wytycznych zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Włocławskiego, Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz KPGO. Zestawiono je poniżej uwzględniając terminy realizacyjne oraz jednostki odpowiedzialne za wdrażanie.


TABELA 9. Zadania strategiczne do 2015 r. dla Gminy Boniewo
Rok
Zadanie
Jednostka
Odpowiedzialna
2004-2015
Kampanie na rzecz społecznej świadomości w zakresie gospodarki odpadami, działania informacyjne i edukacyjne dotyczące odpadów opakowaniowych itd.,
Gminy, Powiaty
UW,Zarząd Województwa,
2004-2007
Stworzenie systemu zbiórki, aby 100% mieszkańców było objętych systemem zorganizowanej zbiórki odpadów komunalnych
Zarządy Gminy, Powiatu
2004-2010
Stworzenie Związku Gmin Powiatu Włocławskiego celem utworzenia wspólnego systemu gospodarki odpadami
Zarządy Województwa, Powiatów,
Gminy
2004-2015
Utworzenie Regionalnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych na terenie jednej z gmin powiatu włocławskiego w skład, którego wchodzić będzie: składowisko odpadów, kompostownia, zakład recyklingu, magazyn odpadów niebezpiecznych (Ewentualna rozbudowa RZUOK w Mochnaczu)


Urzędy: Marszałkowski, Powiatowe, Gminne, zw. międzygminne
2004-2007
Rozwój systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych:
Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20% w 2006 r.
Powiaty i gminy
2004-2007
Rozwój systemu zbiórki i przetwarzania odpadków budowlanych. Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów budowlanych i gruzu na poziomie 15% w 2006 r.
Powiaty i gminy
2004-2007
Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych:
Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 15% w 2006 r.
Powiaty i gminy


2008-2015
Rozwój systemu zbiórki odpadków budowlanych i rozbiórkowych (gruzu). Działania organizacyjne pozwalające na uzyskaniu stopnia zbiórki odpadów budowlanych i gruzu na poziomie 40% w 2010 r. i 60% w 2014 r.


2008-2015
Rozwój systemu zbiórki w celu zmniejszenia udziału odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych.
Działania organizacyjne pozwalające na uzyskanie stopnia zbiórki odpadów niebezpiecznych na poziomie 50% w 2010 r. i 80% w 2014 r.
Powiaty i gminy
* Na podstawie KPGO, WPGO dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego, PPGO dla Powiatu Włocławskiego


HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 2004-2015. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ OBEJMUJĄCY OKRES 2004-2015 r. Harmonogram realizacji przedsięwzięć opracowano na podstawie Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz Powiatu Włocławskiego, wykorzystując zapisy z zadań przewidzianych dla samorządów gminnych.

TABELA 10. Harmonogram rzeczowy obejmujący okres lat 2004-2015 dla Gminy Boniewo
Zadanie
Jednostka
Odpowiedzialna
Lata
Jednostka finansująca
Koszt ogółem
[tys. zł]
Wdrożenie systemu odbioru odpadów od mieszkańców: odpadów zmieszanych oraz selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie Gminy:
Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odpadów


Gmina,
Zw. gminne


2008-2011
Środki własne
Środki pomocowe i fundusze
400
Likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów


Gmina,
Zw. gminne


2005-2008
PFOŚiGW
20
Zakup pojemników oraz samochodów
Gmina
Zakłady gospodarki komunalnej
2005-2010
Środki własne
WFOŚ i GW
370
Budowa składowiska odpadów
Gmina
2006-2008
Środki własne
Środki pomocowe i fundusze
2 000
Zakup urządzenia zbiorczego
Gmina
2008
Środki pomocowe i fundusze
400
Wdrożenie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych
Budowa kompleksów unieszkodliwiania odpadów komunalnych, współudział w ich tworzeniu
Zw. Gmin
Powiat
2004-2007
Środki pomocowe i fundusze
65 000
Opracowanie i aktualizacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadami
Opracowanie i aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami
Gmina
2004-2015
Środki własne
-

INSTRUMENTY FINANSOWE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY Zasady finansowania Zakres przewidywanych inwestycji obejmujących obiekty infrastruktury, maszyny i urządzenia stanowiące środki trwałe (samochody specjalistyczne, maszyny i urządzenia, pojemniki) powinien być przedmiotem studium wykonalności. Celem studium jest określenie realności wykonania zamierzonych przedsięwzięć zarówno pod kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdrożenia, a więc poziomu niezbędnych do pokrycia kosztów eksploatacji.


Koszty inwestycji mogą być pokrywane z następujących źródeł:

Opłaty odbiorców usług - stanowią dość pewne źródło środków finansowych pod warunkiem, że ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku;

Środki własne budżetów gmin - jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budżetach gmin, co powoduje konieczność wcześniejszego planowania (jesienią na kolejny rok);

dotacje ze źródeł zewnętrznych - krajowych, głównie z narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska; zagranicznych(mają znaczenie marginalne);

Pożyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - są podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Pożyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliżonych zasadach fundusze wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez NFOŚiGW muszą spełniać następujące kryteria:

zgodność z polityką ekologiczną państwa,

efektywności ekologicznej,

efektywności ekonomicznej,

uwarunkowań technicznych i jakościowych,

zasięgu oddziaływania,

wymogów formalnych.


Samorządy mogą uzyskiwać pożyczki na pokrycie 70% kosztów zadania. Znaczna część pożyczki może zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanych terminie. Najniższe możliwe do uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 kredytu refinansowego.
Preferencyjne kredyty, bez możliwości umorzeń, oferuje np. Bank Ochrony Środowiska S.A. Pożyczki i preferencyjne kredyty są zazwyczaj udzielane na krótkie okresy - do kilku lat. Powoduje to znaczne skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłużenia, skutkujące podwyżką cen usług (jeżeli koszty finansowe są ich elementem) lub znacznymi wydatkami z budżetu gmin.

Komercyjne kredyty bankowe - ze względu na duże koszty finansowe związane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z pożyczek preferencyjnych. Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, stąd dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy.

Emisja obligacji komunalnych - obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeżeli dają szansę pozyskania środków taniej niż kredyty bankowe, a pożyczki preferencyjne nie są możliwe do pozyskania.

Udział kapitałowy lub akcyjny - polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne).

Fundusze inwestycyjne - wejście ekologicznych funduszy inwestycyjnych (green equity funds) na rynek finansowy ochrony środowiska, może okazać się przełomowe dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska z przedsięwzięciami o charakterze gospodarczym. Doświadczenie z łączeniem wymagań ochrony środowiska i rozwoju produkcji może być przydatne do niedopuszczenia do zwiększenia obciążeń środowiska w warunkach wzrostu gospodarczego.


KOSZTY EKSPLOATACYJNE – ZASADY FINANSOWANIA

Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwienia. Uzupełniającymi źródłami przychodów są wpływy z tytułu sprzedaży:

surowców wtórnych,

kompostu,


Coraz częściej za przychody uważa się również brak kosztów transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne).
Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać:

Pokrycie całości kosztów związanych z bieżącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją elementów gospodarki odpadami,

Pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji),

Rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi.

Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz.628), cena przyjęcia odpadów na składowisko powinna uwzględniać w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów (art. 61). Należy również uwzględnić opłatę za korzystanie ze środowiska polegające na umieszczeniu odpadów na składowisku.

WNIOSKI Z ODZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO

Wprowadzenie i sukcesywne rozszerzanie do założonych poziomów obsługi systemu zorganizowanego wywozu odpadów na terenie gminy przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na „dzikie” wysypiska odpadów, co przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska zwłaszcza gruntowo-wodnego oraz zwiększenia walorów krajobrazowych. Ograniczone zostanie również spalanie odpadów w paleniskach domowych, przez co zmniejszy się emisja szkodliwych substancji do powietrza.


Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz spełnianie wymogów odnośnie dopuszczonych limitów przyczyni się do stopniowego obniżania się udziału odpadów o cechach surowców wtórnych (zwłaszcza odpadów opakowaniowych,) w strumieniu odpadów kierowanych na składowiska. Dzięki temu zarówno nastąpi oszczędność pojemności i powierzchni składowisk, co wpłynie bezpośrednio na zmniejszenie zapotrzebowania na zajmowanie nowych powierzchni pod deponowanie odpadów.

Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki i limitów odzysku odpadów o charakterze niebezpiecznym z odpadów komunalnych przyczyni się niewątpliwie do zmniejszenia niekorzystnej presji substancji niebezpiecznych na środowisko, szczególnie na wypiskach nie spełniających wymaganych normatywów.

Sukcesywna likwidacja i rekultywacja „dzikich” i wiejskich wysypisk oraz zapobieganie powstawaniu tego typu obiektów, odciąży środowisko i stopniowo będzie zmierzać do przywrócenia walorów miejsc uprzednio zdegradowanych wskutek składowania odpadów.

Składowanie odpadów na analizowanym obszarze zostanie scentralizowane; dokonywane będzie na obiekcie spełniającym obowiązujące i przewidywane wymogi ochrony środowiska. Deponowanie odpadów będzie sukcesywnie ograniczane do strumienia odpadów balastowych, a docelowo odpadów przetworzonych z innych procesów unieszkodliwiania. Zmniejszany będzie sukcesywnie w strumieniu odpadów kierowanych do składowania udział odpadów o cechach surowców wtórnych (selektywna zbiórka) oraz odpadów ulegających biodegradacji (kompostowanie). Wyeliminowane zostanie docelowo zjawisko rozproszenia po całym analizowanym obszarze zalegalizowanych i nielegalnych obiektów składowania odpadów. Wszystkie opisane powyżej zmiany będą służyły poprawie jakości środowiska na obszarze analizowanego terenu.

SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU
SYSTEM MONITORINGU

Przebieg realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami musi być systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma istotne znaczenie informacyjne. Jego głównym celem jest usprawnienie procesów zarządzania Gminnym Planem.
Zarządzanie to dotyczy zarówno działań bieżących, jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów.
System monitoringu realizacji „Planu” składa się z trzech elementów:

Monitoring środowiska,

Monitoring Gminnego Planu Gospodarki Odpadami i Programu Ochrony Środowiska,

Monitoring społeczny (odczucia i skutki).


MONITORING ŚRODOWISKA

Monitoring ten na terenie województwa Kujawsko-pomorskiego realizowany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale jednostek organizacyjnych i naukowo – badawczych, takich jak, m.in. RZGW, RDLP.
Monitoring ten realizowany jest pod nadzorem GIOŚ.

Miernikami efektów ekologicznych są wielkości uzyskane podczas pomiarów
lub szacunków.

Wyniki monitoringu porównywane są z normatywami jakości środowiska. Normatywy te są już podstawą odniesienia oceny, ale przede wszystkim określają cele ekologiczne (jakość środowiska nie może być gorsza od wartości normatywnej). W takim ujęciu monitoring środowiska jest także narzędziem monitoringu efektów realizacji „Programu Ochrony Środowiska” (w rozumieniu osiągnięcia celów).

Kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i pomiarów ulegają obecnie ewolucji w związku z unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu Unii Europejskiej.

Planowane zmiany systemu monitoringu środowiska będą wymagały istotnego wzmocnienia osobowego oraz technicznego.


MONITORING GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI

Realizacja tej części zadań składa się z oceny:

Osiągnięcia celów ekologicznych,

Stopnia realizacji zadań,

Oceny podstaw poszczególnych realizatorów.


Wyniki oceny są podstawą zarządzania Gminnym Planem Gospodarki Odpadami w aspekcie weryfikacji (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów niezbędnych do realizacji poszczególnych zadań oraz do egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców (od urzędów, instytucji i podmiotów gospodarczych).


Monitoring osiągania celów ekologicznych Wykorzystuje się tu wyniki monitoringu środowiska, a także oceny poznawcze skali osiągnięć z osiągnięciami planowanymi. W związku z tym głównymi miernikami realizacji celów Gminnego Planu są:


Odsetek (%) redukcji zagrożeń lub skali korzystania ze środowiska (np. emisji zanieczyszczeń lub % redukcji zużycia zasobów naturalnych), a także % wzrostu korzyści (np. wzrostu odzysku, wzrostu zasobów, wzrostu stopnia oczyszczenia, wzrost powierzchni zrekultywowanych). Wartości te porównywane są z planowanymi odsetkami redukcji zagrożeń lub wzrostu korzyści,

Wskaźniki jednostkowe (np. ilość odpadów lub ścieków wytwarzanych przez 1 mieszkańca, ilość zużywanej wody oraz wartości liczbowe (np. liczba miejscowości czy gmin stosujących zalecane rozwiązania, ilość wody odzyskanej i powtórnie wykorzystanej, ilość składowisk ogółem i posiadających stosowne zezwolenia i zabezpieczenia),

Liczba jednostek organizacyjnych przeprowadzających działania lub liczba działań (np. liczba jednostek, które wykonały obowiązujące plany, programy lub przeglądy, liczba działań kontraktowych).


Monitoring realizacji zadań Monitoring realizacji zadań prowadzony jest przez Zarząd Gminy. Dotyczy oceny realizacji corocznego planu działań w aspekcie:

Ilości i jakości zakresu i kosztów zadań zrealizowanych,

Przyczyn nie całkowitego wykonania zadań zaplanowanych

Powodów zaniechania realizacji zadania,

Ustalenia narzędzi optymalizujących realizację zadań na rok następny,

Określenia zakresu merytorycznego zadań na rok następny wraz z oceną ich przygotowania organizacyjnego i finansowego.


Tabela 11. Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki odpadami - sektor komunalny


Lp.


Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami – sektor komunalny

[jednostka]

1

Ilość wytworzonych odpadów komunalnych
[Mg/rok]
2


Ilość zebranych odpadów komunalnych
[Mg/rok]
3


Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką
[%]
4

Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok
[kg/M/rok]
5


Ilość zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok
[kg/M/rok]
6


Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowiskach
[%]
7

Ilość zebranych od mieszkańców odpadów biodegradowalnych
[Mg]
8
Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych w tym:

Tworzywa sztuczne

Papier i tektura

Szkło
[Mg]
9

Ilość odzyskanych odpadów:

Wielkogabarytowych

Budowlanych

Niebezpiecznych
[Mg]
10

Czynne składowiska odpadów komunalnych
[szt.]
11
Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi:

Linie do segregacji

Kompostownie [szt./( Mg/rok)]

Linie do demontażu odpadów wielkogabarytowych

Inne obiekty

Tabela 12. Wskaźniki monitorowania Planu - sektor gospodarczy

Lp.

Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami – sektor komunalny

[jednostka]

1

Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym w tym:

Niebezpiecznych

Odpadów innych niż niebezpieczne
[Mg/]
2

Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego
w tym:

Wykorzystywane

Unieszkodliwiane

Składowane
[Mg/]
[%]
3

Sposób zagospodarowania odpadów innych niż niebezpieczne powstających
w gospodarce w tym:

Wykorzystywane

Unieszkodliwiane

Składowane
[%]
4

Ilość powstających osadów ściekowych
[Mg]
5

Sposób postępowania z osadami ściekowymi:

Wykorzystane na cele przemysłowe

Na cele rolnicze

Kompostowane

Składowane (na terenie oczyszczalni)
[Mg/]
[%]
6


Ilość odpadów zawierających azbest [ Mg]

[Mg]

Monitoring postaw realizatorów Efekty realizacji Gminnego Planu w ogromnej, jeśli nie największej to w dużej mierze zależą od stopnia zaangażowania i dotyczą jego wykonawców, czyli Władz Gmin oraz kierownictwa podmiotów gospodarczych.
Ocenę postaw realizatorów wykonuje Zarząd Gminy równolegle z coroczną realizacją planu działań.

Monitoring, kontrola, egzekwowanie - gospodarki odpadami

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U z .2001 r. Nr 152 poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Marszałek Województwa jest odpowiedzialny za tworzenie bazy danych. W załącznikach nr 1 i 2 rozporządzenie powyższe wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska i Marszałków Wojewódzkich w celu prowadzenia baz. W dziale Nr 6 załączników 1 i 2 określone zostały układy informacji dotyczące planów gospodarki odpadami. Informacje te będą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla centralnego i pozwolą na dokonywanie raz na 2 lata oceny wdrażania uchwalonych planów gospodarki odpadami.
Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami sprawą pierwszorzędnej wagi jest opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz, które zawierać będą kompleksową informację o odpadach łącznie z informacją o przedsiębiorstwach i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów.


Urzędy Marszałkowskie zobowiązane są do przekazania pierwszych raportów wojewódzkich za rok 2002 sporządzonych na podstawie wojewódzkich baz danych w terminie do 30 czerwca 2003 r.


Komputerowy System Monitoringu (KSM) umożliwia realizację ustawowego obowiązku Marszałka dotyczącego prowadzenia wojewódzkiej bazy danych o wytwarzanych odpadach i gospodarowania nimi. Zawiera on następujące informacje:

o ilościach i rodzajach wytworzonych odpadów, z wyłączeniem olejów odpadowych i komunalnych osadów ściekowych,

o sposobach gospodarowania poszczególnymi rodzajami odpadów, z wyłączeniem olejów odpadowych i komunalnych osadów ściekowych, z podaniem metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

o gospodarce olejami odpadowymi, z wyszczególnieniem ilości olejów odpadowych poddanych odzyskowi i unieszkodliwionych oraz liczby wydanych decyzji i wpisów do rejestru w zakresie gospodarowania olejami odpadowymi,

o gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi, z wyszczególnieniem składu i właściwości komunalnych osadów ściekowych oraz miejsc ich stosowania,

o rejestrze wydanych decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z zestawieniem rejestrów posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

o planach gospodarki odpadami, z uwzględnieniem zakresu planu i terminów kolejnych etapów opracowywania planu,

o instalacjach służących do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, z wyodrębnieniem składowisk odpadów i instalacji do termicznego przekształcania odpadów.


W I Etapie realizacji monitoringu gospodarki odpadami prowadzone będą działania zebrane w poniższej tabeli:
Tabela 13. Etapy monitoringu gospodarki odpadami
Zadanie
Termin
Tworzenie i wdrażanie wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami


Wg KPGO – 2003 r.
Raporty kierowane do Ministra Środowiska


Czerwiec 2003
Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2003


Czerwiec 2004
Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2004


Czerwiec 2005
Konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Radę Ministrów
III kwartał 2006


W związku z powyższym należy stworzyć bazy danych, w których będzie można zbierać dane, niezbędne do opracowania raportu dla województwa.
Sprawozdanie z realizacji „Planu” powinno obejmować:

Sprawozdanie z wykonanych zadań organizacyjnych i techniczno- technologicznych,

Zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac,

Sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć.


II Etap w okresie 2007-2011 - nastąpi aktualizacja planu wojewódzkiego oraz powiatowych i gminnych. Na bieżąco będzie prowadzona sprawozdawczość gminnej bazy danych o odpadach, w oparciu, o którą prowadzona będzie powiatowa i wojewódzka baza danych, a dalej centralna baza danych, dotycząca wytwarzania i gospodarowania odpadami.
Niezależnie od przedstawionych wyżej działań — równolegle przebiegać powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Krajowy system monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, wprowadzony nowym ustawodawstwem obowiązującym od 2002 r., powinien zapewnić od roku 2003 dostęp:


Ministrowi Środowiska do danych, które umożliwią sporządzenie krajowego raportu w ujęciu formularzy Decyzji 97/138/WE oraz prowadzenie kontroli realizacji zadań i wprowadzanie działań korygujących w przypadku (np. instrumentów finansowych lub organizacyjno-prawnych),

Marszałkom województw do danych, które umożliwią sporządzenie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi oraz raportu wojewódzkiego i sprawozdania rocznego,

Społeczeństwu i zainteresowanym jednostkom do informacji o krajowych poziomach odzysku, recyklingu itp.


Obowiązki sprawozdawcze dotyczą producentów, importerów i eksporterów opakowań oraz wyrobów, a także organów administracji publicznej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych.


MONITORING SPOŁECZNY Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach – odczucia i skutki) stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a także na wskaźnikach świadomości społecznej. Poniżej w (TABELA 14) zaproponowano istotne wskaźniki, przyjmując że lista ta nie jest wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana.

Tabela 14. Wskaźniki monitorowania społecznego planu


WSKAŹNIK
STAN WYJŚCIOWY
1
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jakościowej
%
2
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska)
liczba / opis


3
Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnych,
liczba / opis


* Na podstawie KPGO


Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodzących z badań społecznych np. raz na 4 lata, które powinny być prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki.
Mierniki społecznych efektów programu są wielkościami wolnozmiennymi, wynikającymi z badań opinii społecznej i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska.
W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizować plan
OCENA I PROCEDURY OCENIANIA Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu:

projekt planu krajowego — przez zarządy województw;

projekt planu wojewódzkiego — przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa;

projekt planu powiatowego — przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu;

projekt planu gminnego — przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu.


Mechanizm ten powoduje, że każdy plan będzie mieć charakter ponadlokalny.


Plan Gospodarki Odpadami wymagać będzie aktualizacji w cyklu czteroletnim. Aktualizacja PGO powinna obejmować ocenę istniejących systemów zbiórki odpadów i ilości produkowanych odpadów, względem założonych celów i wymogów prawnych. Wyniki oceny stanowić będą podstawę do opracowania nowych celów i podjęcia działań z nich wynikających.
Aktualizacja planu gospodarki odpadami

Aktualizacja planu gospodarki odpadami powinna być dokonana nie później niż po czterech latach, ze szczególnym uwzględnieniem następujących elementów:

Czy systemy zbiórki odpadów są skuteczne i właściwie wdrażane, np. czy sortowanie odpadów przebiega prawidłowo i jak zmienia się produkcja odpadów?

Czy pozostałe frakcje odpadów są segregowane i odbierane właściwie?

Czy istnieją odpady sprawiające trudności, które powinny podlegać osobnemu systemowi zbiórki?

Czy taryfikator jest przejrzysty i odpowiedni do kosztów i czy realizuje zasadę “producent odpadów płaci”?

W jaki sposób zmienia się produkcja odpadów i jaki ma to wpływ na działalność zakładu utylizacji odpadów?

Czy cele Strategii Gospodarki Odpadami są osiągane?

Jakie powinny być przyszłe cele gospodarki odpadami?


Ustawa o Odpadach wymaga, aby co dwa lata sporządzany był raport o postępach we wdrażaniu Gminnego Planu przez Zarząd Gminy i przedkładany Radzie Gminy. Raport powinien skupiać się na analizie dochodzenia do celów, ze szczególnym uwzględnieniem elementów planu krótkoterminowego. Raport powinien omawiać aktualne i/lub prognozowane zmiany w założeniach i pozycjach budżetowych, a także możliwości podjęcia nowych inicjatyw na rzecz poprawy planu.



STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYM Celem niniejszego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Boniewo jest wybór i wskazanie optymalnej drogi postępowania w zakresie gospodarki odpadami, w szczególności odpadami komunalnymi powstającymi na terenie gminy.
Przedstawione cele i działania są zgodne z obowiązującym ustawodawstwem z analizowanej dziedziny oraz kierunkiem działań określonym w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Kujawsko-pomorskiego i Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Włocławskiego.
Zasadniczo w uproszczeniu możemy wyróżnić następujące elementy składowe będące podstawą konstrukcji niniejszego Planu, a mianowicie:



Wstęp i danych charakteryzujących analizowany obszar

Analiza stanu istniejącego w zakresie gospodarki odpadami z wskazaniem prognozy zmian

Przedstawienie konkretnych działań w celu osiągnięcia zakładanych celów

Określenie kosztów wdrażania Planu i systemu kontroli realizacji zadań objętych Planem


W wstępie dokonano w szczególności analizy stanu prawnego z zakresu gospodarki odpadami, z wykazem obowiązujących aktów prawnych. Charakterystyka obszaru analizowanej Gminy ma na celu wskazanie stanu istniejącego pod względem demograficznym, gospodarczym, społecznym oraz przyrodniczym mającego wpływ na rodzaj planowanego systemu gospodarki odpadami. Dane demograficzne i gospodarcze były niezbędne do przeprowadzenia analizy prognozy zmian strumienia emisji poszczególnych rodzajów odpadów. Dane społeczne miały na celu wskazanie możliwości przeprowadzania procedur z zakresu edukacji ekologicznej mającej istotne znaczenie w możliwości praktycznego wdrażania w życie systemu zbiórki zorganizowanej odpadów komunalnych.
Przeprowadzenie analizy stanu istniejącego miało na celu wskazanie aktualnego postępowania w zakresie zorganizowanej gospodarki odpadami w szczególności odpadami komunalnymi. Miało to niewątpliwie znaczenie przy wyborze celów i zadań ujętych w dalszej właściwej części Planu. Głównym jednak powodem celem było dokonanie tzw. bilansu „otwarcia” w zakresie ilościowym i jakościowym odpadów powstający na terenie Gminy. W wyniku przeprowadzonego procesu rozpoznania stanu istniejącego, można również było przeprowadzić analizę i prognozę zmian w horyzoncie czasowym krótko i długookresowym.
Następnym elementem składowym Planu jest przedstawienie w sposób szczegółowy pod względem ilościowym i jakościowym konkretnych celów i zadań krótko i długookresowych. Plan taki zawiera procedury realizacyjne w postaci harmonogramów realizacyjnych zadań, na podstawie, których prowadzona będzie polityka finansowo-organizacyjna z zakresu omawianej dziedziny dla obszaru Gminy.
Ostatnim elementem jest wskazanie niezbędnych środków do realizacji zadań przyjętych w Planie oraz możliwości i źródeł ich pozyskiwania. Zaprezentowano również niezbędny system monitoringu i wdrażania planu. Ma to niewątpliwe znaczenia dla organów odpowiedzialnych za wprowadzenie „w życie” zapisów niniejszego dokumentu.


W oparciu o wyniki analiz stanu istniejącego i prognozowanych zmian opracowano plan działań i wytyczono zadania strategiczne. Realizacja tych działań i zadań umożliwi spełnienie obowiązujących i przewidywanych wymogów prawnych, uporządkowanie i scentralizowanie gospodarki odpadami, zmniejszenie ilości odpadów kierowanych do deponowania, zwiększenie odzysku surowców wtórnych oraz poprawę jakości środowiska na analizowanym terenie.

załączniki (91kB)